(Baonghean) - Cũng như nhiều địa phương khác, bước vào sản xuất vụ hè thu 2013, huyện Quỳ Hợp đối mặt với hạn hán căng thẳng, nhiều diện tích sản xuất bị khô hạn nghiêm trọng, tưởng không thể gieo cấy được. Nhờ tận dụng các nguồn nước, nhất là những trận “mưa vàng” từ ngày 20 - 26/6 đã giúp cho huyện Quỳ Hợp đảm bảo nguồn nước để gieo cấy.
Bà Phan Thị Thảo xóm Hộc Mợi, xã Châu Thái bộc bạch: “Gia đình tôi chỉ có 2 sào ruộng nước, vụ hè thu năm nào cũng lo hạn, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, thậm chí không có thu hoạch. Vừa qua, 0,5 sào lúa vụ xuân của gia đình cũng bị mất trắng do hạn. Sản xuất vụ hè thu trong điều kiện nắng nóng kéo dài, ruộng đồng khô kiệt, bà con phải đi ép nước mấy ngày mới vào chân ruộng. Rất may, vừa qua nhờ có những trận mưa kỳ diệu, nhân dân mới cấy được lúa.”
Ông Nguyễn Công Giáp – Phó Chủ tịch UBND xã Yên Hợp cho biết: “Vụ hè thu 2013, xã Yên Hợp sản xuất 170 ha lúa, trong đó khoảng 50% diện tích có hồ chứa nước phục vụ bơm khi hạn, 50% diện tích còn lại phụ thuộc nguồn nước tự nhiên. Ngoài ra, xã còn có 306 ha cây công nghiệp ngắn ngày trồng mía. Mặc dù trên địa bàn có 5 hồ chứa nước gồm: đập Bản Khạng, đập Đồng Bai, đập Bản Dé, đập Khe Ngạng và đập Bản Thơ. Song toàn hồ đập nhỏ, qua nhiều năm bị bồi lấp, không đủ nguồn nước để tưới, do đó việc chống hạn cho cây lúa, mía gặp nhiều khó khăn. Cán bộ nông nghiệp phải thay phiên nhau trực cả đêm, chắt chiu từng giọt nước để lấy vào ruộng cho dân. Vụ xuân 2013, toàn xã bị mất trắng 30 ha lúa không có thu hoạch do khô hạn; ngoài ra, 20 ha bị ảnh hưởng, năng suất kém. Bước vào sản xuất vụ hè thu 2013 trong điều kiện thời tiết nắng nóng kéo dài, ruộng đồng khát nước, bà con rất lo lắng. Sau đợt mưa từ ngày 20 – 26/6 đến nay, nhân dân xã nhà đã cấy trên 90% diện tích.”
Tại xã Châu Đình, ông Nguyễn Văn Sửu – Chủ tịch UBND xã cho biết: Xã Châu Đình có tổng diện tích sản xuất nông nghiệp 1.500 ha, trong đó diện tích mía 700 ha, 220 ha lúa, và hơn 500 ha trồng các loại cây màu ngô, sắn, lạc. Trên địa bàn xã có 4 hồ chứa nước, 1 đập tự chảy. Trữ lượng nước chỉ đủ tưới cho khoảng 50% diện tích, còn lại nhờ nước trời. Hiện tại, 2 hồ chứa nước Hộc Mợi và hồ Na Nọi (phục vụ tưới cho 30 ha lúa) đã cạn khô, từ đầu năm đến nay không có nước.
Để phục vụ cho công tác chống hạn, trên địa bàn xã đã lắp 4 trạm bơm điện và 1 máy bơm cơ động, khi cần thiết sẽ huy động bơm đồng loạt cũng chỉ đủ tưới cho hơn 20 ha. Ngoài ra, người dân còn dùng máy bơm mi ni bơm nước vào ruộng. Đến nay, nhờ có lượng nước mưa trong những ngày qua, bà con địa phương khẩn trương gieo cấy được 90% diện tích lúa hè thu 2013. Xã cũng đã chuyển 10 ha không có nước tưới sang trồng ngô để tránh hạn.
Tranh thủ có nước, bà con xã Châu Thái (Quỳ Hợp)
tích cực cấy hết diện tích.
Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Văn Thống – Phó Giám đốc Công ty TNHH Thuỷ lợi Quỳ Hợp cho biết: “Từ đầu tháng 6/2013, hạn hán căng thẳng xảy ra trên địa bàn, Công ty phối hợp với Ban nông nghiệp các xã để phân lịch dồn ép nước, một số địa bàn hạn nặng như xã Châu Cường, Đồng Hợp phải huy động máy bơm dã chiến để bơm cấp nước cho nhân dân gieo cấy. Theo kế hoạch, tổng diện tích gieo cấy lúa hè thu toàn huyện 1.600 ha; vừa qua nhờ đợt mưa của ảnh hưởng cơn bão số 2, cơ bản đáp ứng nguồn nước cho nhân dân gieo cấy 95% diện tích.
Vụ hè thu 2013, khả năng hạn còn tiếp diễn, chúng tôi cử cán bộ địa bàn thường xuyên kiểm tra tình hình công trình và nguồn nước, nếu phát hiện sạt lở, bồi lắng, rò rỉ, có giải pháp xử lý kịp thời, không để thất thoát nguồn nước. Nếu tình hình căng thẳng phải huy động toàn bộ nhân lực cũng như máy móc, nguyên nhiên liệu cùng với Ban nông lâm các xã tiến hành phân lịch dồn ép nước, đảm bảo phục vụ tối đa nhất trong điều kiện có thể”.
Công ty TNHH Thuỷ lợi Quỳ Hợp quản lý khai thác 12 công trình, trong đó 4 công trình hồ chứa, 8 công trình đập dâng. Trước đợt mưa vừa qua, dung tích hữu ích của các hồ còn rất ít, một số hồ chứa dung tích chỉ còn 10 – 20%; nếu trời không mưa thì thiếu nước tưới trầm trọng. Đặc điểm của huyện miền núi Quỳ Hợp 100% công trình tưới tự chảy, không phải dùng đến bơm. Thời điểm hạn, nước trên nguồn không có thì phải dùng máy bơm ở các khe suối để tưới cho đồng ruộng.
Xác định vụ hè thu thường xảy ra hạn, để đảm bảo đủ nước tưới cho diện tích lúa, ngoài việc quy hoạch hợp lý trên cơ sở nguồn nước mặt, UBND các xã và Công ty TNHH Thuỷ lợi Quỳ Hợp đã chỉ đạo tiết kiệm nước từ khi lúa xuân đỏ đuôi, khắc phục rò rỉ các đập và hồ chứa, điều tiết nước hợp lý. Trong quá trình sản xuất tích cực khơi thông kênh mương, đắp bờ vùng, bờ thửa, xây dựng phương án khắc phục hạn hán và tổ chức thực hiện phương án có hiệu quả.
