(Baonghean) - Trung Quốc cuối cùng cũng đã chấp nhận sẽ trao trả lại Mỹ thiết bị lặn không người lái mà nước này thu giữ hôm 15/12 vừa qua. Dù vậy, điều mà dư luận quan tâm chính là cách phản ứng của Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Phép thử của Trung Quốc
Sự việc khởi phát hôm 15/12, khi Trung Quốc thu giữ thiết bị thu thập thông tin khoa học của tàu nghiên cứu hải dương USNS Bowditch tại vùng biển cách Vịnh Subic khoảng 50 hải lý về phía Tây Bắc trên Biển Đông. Cùng với đó, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng khẳng định, Bắc Kinh phản đối hoạt động do thám và khảo sát với mục đích quân sự của Mỹ trong vùng biển này và sẽ duy trì cảnh giác trước các hoạt động do thám của Mỹ, cũng như sẵn sàng thực hiện những biện pháp cần thiết.
 |
| Ông Donald Trump lại “chọc giận” Trung Quốc sau cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn (Getty) |
Mỹ đã lập tức gửi đề nghị chính thức yêu cầu Trung Quốc trao trả thiết bị, đồng thời cho biết đây là thiết bị đo độ mặn và nhiệt độ nước biển do một công ty tư nhân điều hành. Phía Mỹ cáo buộc việc Trung Quốc thu giữ thiết bị lặn là “bất hợp pháp, bởi thiết bị này đang tiến hành một cuộc khảo sát hợp pháp tại vùng biển quốc tế. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Trung Quốc lại cho rằng Mỹ "thổi phồng" sự việc và điều đó sẽ không giúp giải quyết vấn đề.
Dư luận cho rằng, ở thời điểm Mỹ sắp thực hiện chuyển giao quyền lực giữa Tổng thống Barack Obama và Tổng thống đắc cử Donald Trump, Trung Quốc lại đưa ra một “phép thử” mà phía Mỹ có rất ít khả năng lựa chọn: hoặc là yêu cầu Trung Quốc trao trả thiết bị bị bắt giữ, hoặc đưa ra các hành động đẩy căng thẳng lên nấc thang mới. Và Mỹ đã lựa chọn phương án 1, mà theo Lầu Năm Góc là “sử dụng các kênh quân sự để “giải quyết hợp lý” việc tàu hải quân Trung Quốc thu giữ thiết bị lặn không người lái của Mỹ”. Cả Trung Quốc và Mỹ hôm 17/12 đã xác nhận thiết bị này sẽ được trả lại, nhưng không công bố thông tin chi tiết là khi nào.
...và câu trả lời của Trump
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump dù chưa có thực quyền để can thiệp vào vụ việc ở thời điểm này song đã viết không “hiền hòa” chút nào trên tài khoản Twitter của mình: "Trung Quốc đánh cắp tàu lặn khảo sát không người lái của Hải quân Mỹ ở vùng biển quốc tế, kéo nó lên mặt nước và đưa về Trung Quốc trong một hành động chưa từng có".
Ông cũng đồng thời nhấn mạnh, sẽ cứng rắn trước những hành động quân sự hóa trái phép của Trung Quốc ở Biển Đông. Ngay cả khi Mỹ và Trung Quốc xác nhận thông tin thiết bị lặn bị thu giữ sẽ được trả lại, ông Trump vẫn tỏ ra cứng rắn: “Hãy cứ để Trung Quốc giữ lấy thiết bị!”.
 |
| Thiết bị lặn không người lái của Mỹ bị Hải quân Trung Quốc thu giữ. Ảnh: Reuters |
Hành động của Trung Quốc cũng như phản ứng của ông Donald Trump được cho là đang gửi đi tín hiệu xấu về tương lai mối quan hệ Mỹ - Trung, nhất là khi Trung Quốc đang rất không hài lòng với việc ông Donald Trump điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn hồi đầu tháng này và còn đưa ra bình luận rằng ông không thấy “phải ràng buộc bởi chính sách “Một Trung Quốc”.
Ông Trump từng cáo buộc Trung Quốc là "kẻ thao túng tiền tệ", rằng Trung Quốc hàng chục năm qua đã dựa dẫm vào sức mua của người tiêu dùng ở các nước khác, đặc biệt là Mỹ, đồng thời đe dọa sẽ áp mức thuế từ 35% tới 45% đối với hàng hóa xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ…
Qua sự việc trên, một số nhà phân tích cho rằng, có thể Trung Quốc đang tìm cách gửi thông điệp đến ông Donald Trump, rằng ông có thể đối diện với những thách thức tương tự nếu ông không kiềm chế hơn khi vào Nhà Trắng. Nhiều khả năng, những phép thử sẽ vẫn còn được Trung Quốc đưa ra trong những ngày đầu tiên khi ông Donald Trump chính thức tiếp quản vị trí Tổng thống từ ông Barack Obama vào tháng 1 tới.
Các đời Tổng thống trước cũng đã từng đối mặt với tình huống tương tự: Một chiếc máy bay chiến đấu của Trung Quốc đâm vào máy bay của Mỹ chỉ 77 ngày sau khi Tổng thống George Bush nhậm chức năm 2001, hay các tàu Trung Quốc bao vây một tàu hải quân Mỹ 44 ngày sau khi Tổng thống Barack Obama nhậm chức năm 2009.
Khi Trung Quốc muốn đưa ra những phép thử với ông Donald Trump nhằm xác lập những ranh giới cho mối quan hệ Mỹ - Trung, nhiều khả năng phép thử sẽ cho ra kết quả là trong mối quan hệ với Trung Quốc, chính quyền mới của ông Donald Trump sẽ quyết liệt hơn nhiều so với chính phủ tiền nhiệm Barack Obama.
Thúy Ngọc
