(Baonghean) - Sau gần 4 năm triển khai xây dựng nông thôn mới (NTM), đến nay lộ trình, bước đi được xác định cụ thể; tuy nhiên, ở nhiều địa phương, việc hoàn thành các tiêu chí NTM gặp những khó khăn nhất định, trong đó, các tiêu chí giao thông (tiêu chí số 2) và cơ sở văn hóa (tiêu chí số 6) đang là những thách thức không nhỏ…
Trong bộ tiêu chí quốc gia về NTM, tiêu chí giao thông được xem là khó thực hiện nhất. Nhìn vào thực trạng khối lượng công việc đã làm được ở các xã đăng ký về đích xây dựng NTM năm 2015 cho thấy, dù đã được đầu tư khá lớn, song để đạt chuẩn tiêu chí này còn không ít những khó khăn... Là 1 trong 14 xã của huyện Diễn Châu đăng ký đạt chuẩn xây dựng NTM năm 2015, xã Diễn Hoa đến thời điểm này đã đạt được 17 tiêu chí, còn lại 2 tiêu chí giao thông và cơ sở vật chất văn hóa là chưa đạt. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Trọng Tương - Bí thư Đảng ủy xã Diễn Hoa cho biết: Về khó khăn, theo Quyết định số 315 của Bộ Giao thông Vận tải, bề mặt nền tuyến đường xã, trục thôn phải rộng từ 3 - 5m (bao gồm cả lề đường, rãnh thoát nước…), trong đó bề rộng mặt đường từ 2,5 - 3,5m. Trục chính nội đồng của xã có tổng chiều dài hơn 15km thì hầu hết vẫn đang là nền đường đất, mới chỉ có 350m thuộc xóm 2 được rải đá cấp phối. Để hoàn thiện được 2 tiêu chí trên, Diễn Hoa cần nguồn vốn rất lớn, khoảng 35 - 37 tỷ đồng”.
 |
| Xóm Hoa Tây, xã Nghi Hoa (Nghi Lộc) thi công trục đường thôn. |
Xây dựng đường giao thông nông thôn là phong trào mạnh mẽ nhất, được đông đảo người dân đồng tình ủng hộ. Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng, nâng cấp được 4.455km đường giao thông nông thôn các loại; trong đó nhựa hóa và bê tông hóa đạt chuẩn đường trục thôn xóm là 1.367km. Tuy nhiên, tùy vào điều kiện cụ thể về vốn, giải phóng mặt bằng mà mỗi địa phương triển khai làm theo mỗi kiểu khác nhau, nhiều địa phương không làm theo một quy chuẩn chung.
Thông thường, các xã vận động được khả năng người dân đóng góp bao nhiêu thì mở rộng bấy nhiêu và độ dày không đáp ứng trọng lượng xe, nhu cầu vận chuyển. Do đó, nhiều tuyến đường hiện nay chỉ rộng khoảng 1,5 - 2m, vừa đủ cho 2 xe máy tránh nhau và không đảm bảo kỹ thuật nên chất lượng kém, dẫn đến hư hỏng nhanh. Từ thực tế này, việc đạt khung chuẩn về chất lượng theo quy định của Bộ Giao thông - Vận tải là đang gặp khó (theo tiêu chuẩn thì đường liên xã, trục chính của xã phải có chiều rộng 6m, mặt đường 3,5m, với độ dày 18cm; đường trục của thôn là 4m, mặt đường 3m, dày 16cm; các tuyến của ngõ, xóm là 3,5m, mặt đường rộng 2,5m và dày 14 cm…).
Theo báo cáo của các xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới năm 2015 đều khẳng định phấn đấu hoàn thành tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa trong năm. Tuy nhiên, nhìn vào thực tế ở các địa phương cho thấy, nhiệm vụ hoàn thành tiêu chí này không phải là dễ…
Tại xã Nghi Hoa (Nghi Lộc), qua rà soát, 12/12 xóm của xã đều đã có nhà văn hóa, nhưng để áp đúng theo tiêu chí quốc gia mới chỉ có 1 xóm là xóm Hoa Trung đạt đúng tiêu chuẩn về diện tích, có khuôn viên và thiết chế đồng bộ. Đối với khu thể thao về diện tích đã đảm bảo, cơ bản đáp ứng được hoạt động thường xuyên của xã, nhưng bờ rào, sân khấu, hệ thống điện vẫn chưa có… Ông Đặng Thọ Thiện - Phó Chủ tịch UBND xã Nghi Hoa (Nghi Lộc) cho biết: “Nếu có mặt bằng “sạch”, để đầu tư một trung tâm văn hóa và khu thể thao trên địa bàn xã đạt chuẩn phải đầu tư trên 10 tỷ đồng. Đây là một khoản tiền lớn, trong khi nguồn ngân sách địa phương được phân bổ cho nông thôn mới còn hạn chế”.
Trong tổng số 19 xóm của xã Nghi Lâm – huyện Nghi Lộc thì chỉ có 4 nhà văn hóa thuộc các xóm 1, 3, 8, 10 là cơ bản đạt chuẩn vì mới được xây dựng trong năm 2014. Còn đa số các nhà văn hóa đều được xây dựng từ trước đây, bằng nguồn kinh phí của dân đóng góp, cơ sở vật chất không đồng bộ đã bộc lộ những hạn chế. Kinh phí để tu sửa, nâng cấp khuôn viên và làm thiết chế 1 nhà văn hóa xóm theo tính toán của lãnh đạo xã Nghi Lâm hết khoảng 400 - 450 triệu đồng.
Theo đúng yêu cầu tiêu chí chuẩn quốc gia, tiêu chí cơ sở văn hóa phải đạt 2 chỉ tiêu: Nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn (diện tích khu đất trung tâm văn hóa, thể thao 1.500m2, quy mô xây dựng nhà văn hóa đa năng tối thiểu 250 chỗ ngồi, có 4 phòng chức năng, sân bóng đá). Nhà văn hóa xóm, bản diện tích 300m2, hội trường ít nhất 80 chỗ ngồi, có trang thiết bị, sân khấu 25m2, sân tập thể thao đơn giản từ 200m2 trở lên, có công trình phụ trợ như nhà để xe, khu vệ sinh, tường rào. Hiện nay, nhìn chung các xã đều có sân bóng chuyền, bóng đá mini, sân tập thể thao đơn giản. Tuy nhiên, số sân bóng đá, bóng chuyền đạt chuẩn rất ít.
Đối với những địa phương đang quy hoạch xây mới nhà văn hóa thôn thì đều có bố trí diện tích dành cho sân thể thao, các công trình phụ trợ, nhưng nguồn kinh phí để xây dựng đạt chuẩn thì lại không dễ huy động. Nguyên nhân của thực trạng trên là do hầu hết các xã đều tập trung ưu tiên các tiêu chí về kinh tế và cơ sở hạ tầng, dẫn đến việc thực hiện tiêu chí số 6 bị ảnh hưởng.
Mặt khác, dù đến nay phần đa các xã, thôn đều đã có quy hoạch và cắm mốc cho những công trình nông thôn mới, nhưng để đầu tư xây dựng cơ sở vật chất văn hóa theo đúng quy định của Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch thì cần một nguồn kinh phí khá lớn, trong khi điều kiện ngân sách xã và khả năng huy động sức dân có hạn; còn nhà văn hóa ở thôn, xóm, nhiều địa phương chưa tìm được địa điểm quy hoạch phù hợp. Hầu hết các công trình văn hóa đều tận dụng diện tích cũ trước đây nên không đảm bảo quy định, nhưng quy hoạch mới lại rất khó.
Qua số liệu tổng hợp của Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh, trên địa bàn toàn tỉnh, riêng tiêu chí giao thông mới có 64/431 xã đạt, chiếm 14,8%; xã có thiết chế VHTT- TT đồng bộ theo tiêu chí mới là 30%. Hiện tại 81 xã thuộc 18 huyện, thị đăng ký về đích NTM năm 2015 thì có tới 63 xã chưa đạt tiêu chí giao thông, 55 xã chưa đạt tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa và 40 xã chưa đạt cả 2 tiêu chí này. Con số này cho thấy thực trạng khó khăn trong việc hoàn thành 2 tiêu chí trên. Để hoàn thành các tiêu chí này, cùng với sự linh hoạt, chủ động sử dụng nguồn ngân sách phân bổ của cấp trên, hơn lúc nào hết, các địa phương đang rất cần sự vào cuộc, chung sức xây dựng nông thôn mới của mọi tầng lớp nhân dân, với các cách làm linh động, sáng tạo, phát huy tốt mọi nguồn lực.
Ngọc Anh
|
Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng, nâng cấp được 4.455 km đường giao thông nông thôn các loại, với tổng kinh phí 7.300,275 tỷ đồng. Trong đó, nhựa hóa hoặc bê tông hóa đạt chuẩn đường trục thôn, xóm 1.367 km; cứng hóa đạt chuẩn đường trục thôn, xóm 1.530 km; làm sạch và không lầy lội đường ngõ xóm, bản 987 km; cứng hóa đường trục chính nội đồng 571 km.
Kết quả hỗ trợ xi măng làm đường giao thông nông thôn: Tổng kế hoạch tỉnh giao 3 đợt với tổng số là 334.608 tấn xi măng, tương đương 1.860 km, thành tiền là 468,451 tỷ đồng (kể cả tạm ứng xi măng trước năm 2015 là 15.000 tấn, tương đương 75km).
Kết quả, đến nay đã thực hiện được 1.367/1.860km KH, đạt 73,5%. Riêng kế hoạch đợt III là 130.000 tấn, tương đương 695km, đã thực hiện được 343,2 km, đạt 49,4%.
Nguyên nhân chậm tiến độ: Do việc cung ứng xi măng của các nhà máy xi măng quá nhỏ giọt so với lộ trình kế hoạch của các địa phương.
Tình hình mua và trả nợ xi măng: Tổng tiền mua nợ xi măng tại các nhà máy tính đến nay là 257.151 tấn, thành tiền là 359,091 tỷ đồng, trong đó đã trả nợ được 246,272 tỷ đồng, còn nợ 112,819 tỷ đồng.
Đến nay, tiêu chí số 2 về giao thông toàn tỉnh đã có 64/431 xã đạt, chiếm 14,8%.
|
