Cách thủ đô Moskva của Nga về phía Đông khoảng 900 km, Ulyanovsk là trung tâm hành chính của tỉnh Ulyanovsk, nằm bên bờ sông Volga – con sông không chỉ lớn nhất “xứ sở Bạch Dương”, mà còn là con sông dài nhất châu Âu, với tổng chiều dài là 3.690 km.
Ulyanovsk được thành lập vào năm 1648. Năm đó, Sa hoàng Alexei Mikhailovich ra lệnh xây dựng một pháo đài từ sông Volga đến sông Barysh để bảo vệ biên giới Nga khỏi các cuộc đột kích của người Tatar. Năm 1780, thành phố được đổi tên thành Simbirsk, và trở thành trung tâm hành chính của vùng miền Trung sông Volga.
Sau thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga, tháng 12/1917, chính quyền Xô Viết đã được thành lập ở đây.
Tháng 5/1924, Simbirsk một lần nữa được đổi tên thành Ulyanovsk để tưởng nhớ công lao của vị lãnh tụ V.I.Lenin.
Vào năm 2015, Ulyanovsk đã trở thành thành phố đầu tiên của Nga được đưa vào chương trình Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực Văn học. Ulyanovsk đang ngày càng phát triển với tốc độ “đáng ngạc nhiên”.
Mảnh đất của những tài năng xuất chúng
Được ôm trọn bởi dòng sông Volga, Ulyanovsk sở hữu khí hậu lục địa ôn hòa. Một đặc điểm đặc trưng là những cơn gió trong lành, thổi liên tục từ sông Volga, khiến cho bầu không khí ở Ulyanovsk luôn trong trẻo, mát lành, tràn ngập hương thơm của những cánh rừng bao quanh.
Cũng bởi khí hậu lục địa ôn hòa, Ulyanovsk có một mùa đông mang đậm nét đặc trưng của Nga, và mùa hè đầy nắng. Tuy nhiên, vào mùa mưa ở Ulyanovsk sẽ có những cơn mưa lớn, nặng hạt, gió lớn.
Dân số Ulyanovsk vào khoảng hơn 1.390. 000 người, riêng ở thành phố Ulyanovsk là hơn 657.000 người. Điểm đặc trưng của Ulyanovsk là đa thành phần dân tộc, bao gồm người Nga (72,8%), người Tatar (11,4%), người Chuvash (8,3%), người Mordovian (4,4%). Một yếu tố tích cực trong nhân khẩu học là sự gia tăng dân số đáng kể hàng năm do tỷ lệ sinh tăng mạnh và tỷ lệ tử vong giảm dần. Số lượng người hưu trí chiếm khoảng 21% dân số, tỷ lệ người lao động đạt 60%, và dân số dưới độ tuổi lao động ở mức 19%. Tỷ lệ nam-nữ xấp xỉ nhau, nhưng nữ nhiều hơn khoảng 4%. Tuổi thọ trung bình của nữ giới ở đây vào khoảng 70 tuổi, trong khi đó nam giới là 59 tuổi.
Volga được mệnh danh là dòng chảy tâm hồn Nga, chính vì vậy Ulyanovsk cũng được nuôi dưỡng bởi dòng chảy đó. Con người ở đây rất thân thiện, giàu lòng nhân ái. Không chỉ là cái nôi của truyền thống cách mạng, Ulyanovsk còn là quê hương của những danh nhân kiệt xuất khác của dân tộc Nga, trong đó phải kể đến nhà sử học Nikolai Karamzin, nhà văn chủ nghĩa hiện thực nổi tiếng Ivan Goncharov, hay nhà thơ Nikolai Yazykov và nhiều tài năng xuất chúng khác.
Quê hương của những bảo tàng nổi tiếng
Thành phố Ulyanovsk được chia thành 4 quận: Leninsky, Zasviyazhsky, Zheleznodorozhny và Zavolzhsky.
Quận Leninsky được gọi là quận nổi tiếng nhất mọi thời đại. Ngay cả trong thời kỳ Sa hoàng, nơi đây là nơi sinh sống của giới quý tộc và thương nhân giàu có. Rất nhiều ngôi nhà của giới quý tộc này vẫn còn nguyên trạng theo thời gian. Thậm chí, nhiều ngôi nhà vẫn còn vững chãi và tiếp tục được sử dụng. Những tòa nhà cổ kính mang đến cho trung tâm thành phố một diện mạo đặc biệt, độc đáo, toát lên vẻ trầm mặc.
Một trong những điểm quan trọng nhất ở Ulyanovsk nằm ở quận Leninsky này, chính là ngôi nhà 68, hai tầng, nơi V.I.Lenin từng sống. Cha của ông đã mua ngôi nhà này vào năm 1878 trên phố Moskovskaya (nay là phố Lenin). Hiện, ngôi nhà đã trở thành bảo tàng di tích lịch sử, nơi du khách có thể đến tham quan và tìm hiểu thân thế, thời niên thiếu và sự nghiệp của vị lãnh tụ Lenin.
Người ta hay gọi con phố Lenin này là Bảo tàng. Bởi con phố này đã tồn tại ngay từ khi thành lập Simbirsk. Con phố như một cuộc triển lãm sống động của lịch sử. Những ngôi nhà trước cách mạng đã được khôi phục, và diện mạo của con phố những năm đó vẫn được bảo tồn nhiều nhất có thể. Đi dọc theo tuyến phố này, nhiều du khách đều mang cảm giác hoài niệm, thời gian như lùi lại cả trăm năm trước.
Ngoài Bảo tàng Lenin, trên con phố Lenin này có một số bảo tàng nổi tiếng ở Nga như: Bảo tàng Đời sống Đô thị “Simbirsk cuối thế kỷ 19 - đầu thế kỷ 20” (số 90); Bảo tàng Balalaika (số 78); Bảo tàng Cửa hàng Nhỏ (số 76); Bảo tàng "Xưởng thợ mộc" (số 76a); Bảo tàng "Bưu chính Simbirsk - Ulyanovsk" (số 50a); Bảo tàng "Nhà in Simbirsk" (số 73); Trung tâm Văn hóa Tâm linh Roerich (số 71)...
Không chỉ ở riêng con phố Lenin, mà Ulyanovsk nói chung được ví như quê hương của những bảo tàng của Nga, và có những bảo tàng "độc nhất vô nhị".
Một trong số đó là Bảo tàng đá Simbirtsit. Ulyanovsk không chỉ giàu di sản văn hóa và kiến trúc. Thiên nhiên hào phóng còn ban tặng cho vùng đất không chỉ cảnh quan yên tĩnh ven dòng sông Volga, mà ở đây còn có kho báu khác.
Vài thế kỷ trước, một loại đá trang trí độc đáo - simbircite đã được phát hiện. Kết cấu độc đáo của khoáng chất này được giải thích bởi đặc thù về nguồn gốc và sự hình thành của nó. Canxi, có nguồn gốc từ đá mã não, được hình thành bên trong vỏ của động vật thân mềm ammonit. Nhờ quá trình phức tạp kéo dài 60 - 80 triệu năm này, cấu trúc ban đầu của đá đã bị biến đổi đến mức không thể nhận ra. Những đường gân, sắc thái màu sắc và những dải màu nước kỳ lạ với nhiều sắc thái khác nhau được hình thành bên trong nó.
Nền công nghiệp phát triển
Nếu như quận Leninsky mang dáng dấp cổ kính, thì quận Zavolzhsky là biểu tượng của thời đại, nó còn có tên gọi là Thị trấn Mới.
Nó tập trung xây dựng quần thể các doanh nghiệp công nghiệp lớn, thậm chí có những lĩnh vực sản xuất lớn của đất nước như sản xuất máy bay. Nằm bên bờ phải sông Volga, Zavolzhsky đã tạo ra một “Ulyanovsk” thu nhỏ với đại lộ rộng lớn và những tòa nhà cao.
Ulyanovsk là thành phố có nền công nghiệp phát triển. Nổi tiếng nhất là Nhà máy ô tô Ulyanovsk, nơi sản xuất những chiếc xe UAZ nổi tiếng. Những chiếc SUV này luôn đạt lượng “cung-cầu” cao. Chúng được quân đội, y tế, doanh nghiệp nông nghiệp, và những cá nhân mua sử dụng. Vì vậy, năng suất hoạt động của nhà máy luôn đạt tối đa. UAZ là một trong những hãng ô tô có sản phẩm mang tính biểu tượng, tôn trọng ở Nga.
Khu liên hợp sản xuất máy bay nằm ở quận Zavolzhsky. Chiếc máy bay lớn nhất thế giới – Ruslan với khả năng chuyên chở kỷ lục, đã được chế tạo và sản xuất ở đây.
Sản xuất máy bay là một ngành công nghiệp có thế mạnh của Ulyanovsk, bởi sự quan tâm của chính phủ ngày càng gia tăng và chú trọng đối với ngành này. Chẳng hạn, giới chức Nga đang đề xuất mở một điểm trung chuyển ở Ulyanovsk với các nhà sản xuất máy bay, bởi chỉ có sân bay Vostochny của Ulyanovsk mới có đường băng dài 5 km và có khả năng tiếp nhận máy bay hạng nặng.
Cánh đồng điện gió ở Ulyanovsk mang vẻ đẹp được so sánh với những cánh đồng cối xay gió nổi tiếng ở Amsterdam (Hà Lan). Nơi đây vừa cung cấp nguồn năng lượng xanh cho Ulyanovsk, vừa là nơi "check-in" yêu thích của "giới ưa xê dịch" cùng những bức ảnh ngoạn mục giữa hàng chục cối xay gió lớn. Thời điểm đẹp nhất để đến cánh đồng điện gió này là vào cuối mùa Hè hoặc đầu mùa Thu.
Những dấu mốc quan trọng trong quan hệ hợp tác giữa tỉnh Nghệ An với tỉnh U-li-a-nốp (Liên bang Nga)
Hiện nay, ở Ulyanovsk có nhiều người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc. Ulyanovsk là tỉnh kết nghĩa với tỉnh Nghệ An của Việt Nam.
Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh được khánh thành tại tỉnh Ulyanovsk năm 2017 đã trở thành biểu tượng cho mối quan hệ hữu nghị gắn bó lâu đời, bền chặt giữa hai dân tộc Việt Nam - Nga nói chung và người dân hai địa phương nói riêng.
Sắp tới đây, dự kiến vào ngày 15-16/4, tại thành phố Vinh, diễn ra Lễ khánh thành công trình tượng V.I.Lenin.
