(Baonghean.vn) - Ngày 10/1 theo giờ địa phương, Obama trở về thành phố quê hương để thực hiện bài phát biểu chia tay chiếc ghế tổng thống Mỹ. Diễn văn tập trung vào sự hy vọng và thay đổi - những chủ đề đã từng giúp ông đắc cử.
 |
| Tổng thống Barack Obama và đệ nhất phu nhân Michelle Obama tới Chicago để ông có bài diễn văn chia tay. Ảnh: AP. |
“Xin chào Chicago”, ông cất lời. “Thật tốt khi được về nhà”.
Sự tung hô nhiệt liệt của đám đông khiến vị tổng thống mất một lúc mới tiếp tục được. “Chúng ta đang trên sóng truyền hình trực tiếp đấy”, Obama dí dỏm.
Ông đùa thêm: “Các bạn có thể nói rằng tôi là vịt què, vì không ai làm theo chỉ dẫn của tôi nữa cả. Mời mọi người ngồi xuống”.
Obama nói: “Hỡi những người Mỹ anh em của tôi, Michelle và tôi rất cảm kích trước những lời chúc tốt đẹp mà chúng tôi được nhận trong vài tuần trở lại đây. Đêm nay, đến lượt tôi nói lời cảm ơn, dù chúng ta đồng quan điểm hay hầu như không bao giờ nhất trí với nhau”.
Ông nói về tầm quan trọng của các cuộc trao đổi với người Mỹ thường nhật: “Chúng khiến tôi giữ được sự trung thực, dồi dào cảm hứng, chúng giúp tôi tiếp tục bước đi. Mỗi ngày tôi học được nhiều từ các bạn. Các bạn giúp tôi trở thành một tổng thống tốt hơn, một người tốt hơn”.
Đám đông ngắt giữa chừng bài diễn văn khi hét lên “thêm 4 năm nữa”, và Obama đáp: “Tôi không thể làm vậy!”
 |
| Barack Obama phát biểu chia tay tại Chicago, Illinois. Ảnh: Reuters. |
Obama nhắc lại việc chuyển tới Chicago khi còn trẻ, sau đó nhắc đến vẻ đẹp của nền cộng hòa và hiến pháp. Obama khẳng định: “Chính nhờ sự nhất quán của những quyền lợi này mà mọi người thông qua công cụ là nền dân chủ của chúng ta có thể tạo ra một liên minh hoàn thiện hơn. Đó quả là một ý tưởng cấp tiến”.
Obama cũng tưởng nhớ các nhà hoạt động vì quyền công dân và công bằng xã hội, “những người đàn ông và phụ nữ từ Selma tới Stonewall”.
“Đó là điều chúng ta muốn bày tỏ khi nói rằng nước Mỹ tuyệt vời. Không phải chúng ta hoàn mỹ ngay từ đầu mà chúng ta đã thể hiện khả năng thay đổi”.
“Nước Mỹ giờ đây là nơi tốt đẹp, mạnh mẽ hơn lúc khởi đầu”, Obama nói, kể ra những thành quả mà chính quyền của ông đã gặt hái được, bao gồm kết hôn đồng giới, thỏa thuận Iran và tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden.
Đám đông bắt đầu phản ứng khi Obama nhắc tới lễ nhậm chức vào tuần tới của Tổng thống Trump. Ông yêu cầu đám đông ngừng lại và lưu ý tầm quan trọng của “sự chuyển giao quyền lực ổn thỏa từ tổng thống được bầu cử tự do này sang người kế tiếp”.
Ông nói: “Tôi đã cam kết với Tổng thống đắc cử Trump rằng ê kíp của tôi sẽ bảo đảm quá trình chuyển tiếp trơn tru nhất có thể, cũng như Tổng thống Bush đã làm với tôi. Bởi vì, chính chúng ta là những người quyết định việc bảo đảm chính phủ có thể đáp ứng những thách thức vẫn đang phải đối diện”.
 |
| Người dân xếp hàng chờ trông thấy Tổng thống Barack Obama ở nơi ông dừng xe trên đường tới phát biểu tại Chicago, Illinois. Ảnh: Reuters. |
Obama kêu gọi đất nước đoàn kết, nói về sức mạnh của nền dân chủ và thống nhất.
“Có những khoảnh khắc trong lịch sử từng đe dọa làm đứt gãy sự đoàn kết ấy. Đầu thế kỷ này là một trong những thời điểm đó. Một thế giới đang chững lại, bất bình đẳng đang gia tăng; thay đổi nhân khẩu học và bóng ma chủ nghĩa khủng bố - những tác động này không chỉ thử thách an ninh và sự thịnh vượng mà còn cả nền dân chủ của chúng ta nữa. Cách chúng ta đối diện với những thách thức đe dọa nền dân chủ sẽ định đoạt khả năng của chúng ta trong việc giáo dục thế hệ trẻ, tạo ra việc làm tốt và bảo vệ quê hương”.
Obama nói về Obamacare
Trong tuần lễ mà Đảng Cộng hòa đang tìm cách bãi bỏ Đạo luật chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền - và Tổng thống đắc cử Trump kêu gọi điều đó diễn ra càng nhanh càng tốt, Obama nói về vấn đề chăm sóc y tế. Ông lưu ý rằng, tỷ lệ người dân không được bảo hiểm đã thấp hơn và chi phí chăm sóc sức khỏe đang tăng với tốc độ chậm nhất trong 50 năm qua.
“Nếu ai đó có thể đưa ra một kế hoạch chứng minh vượt trội hơn những sự cải thiện mà chúng tôi đã đem lại cho hệ thống chăm sóc sức khỏe - bảo hiểm cho nhiều người với chi phí thấp hơn - thì tôi sẽ công khai ủng hộ nó”.
Obama: Nước Mỹ hậu phân biệt chủng tộc “không bao giờ là hiện thực”
Obama, vị tổng thống da màu đầu tiên của Mỹ và là con trai của một người nhập cư gốc Kenya, thảo luận về vấn đề chủng tộc và nhập cư.
Ông nói: “Sau khi tôi đắc cử, có sự luận bàn về một nước Mỹ thời hậu phân biệt chủng tộc. Viễn cảnh ấy, dù mang ý định tốt đẹp, chưa bao giờ được hiện thực hóa. Bởi phân biệt chủng tộc vẫn là một cản lực mạnh thường gây chia rẽ trong xã hội của chúng ta. Tôi đã sống đủ lâu để hiểu rằng các quan hệ chủng tộc hiện tốt đẹp hơn so với 10, 20 hoặc 30 năm trước - mọi người có thể thấy điều đó không chỉ thông qua số liệu, mà thông qua cả thái độ của thế hệ trẻ Mỹ trong khía cạnh chính trị”.
“Nhưng chúng ta vẫn chưa ở điểm cần đến. Tất cả chúng ta vẫn còn nhiều việc phải làm”.
“Nếu chúng ta từ chối đầu tư cho những đứa trẻ nhập cư chỉ vì chúng trông không giống mình, chúng ta đã giảm bớt triển vọng của con cháu mình - bởi những đứa trẻ da màu sẽ chiếm một phần lớn trong lực lượng lao động của Mỹ”, ông nói.
Sau khi nhận được sự hoan hô nhiệt liệt từng hàng nghìn khán giả, Obama tiếp tục nói về sắc tộc và sự chia rẽ trong dân chúng Mỹ. Ông trích lời Attitcus Finch trong cuốn tiểu thuyết kinh điển Giết con chim nhại của Harper Lee: “Con không bao giờ thực sự hiểu được một người nếu không xem xét mọi việc từ quan điểm của người đó, tức là sống và cư xử y như anh ta.”
Obama chỉ rõ các nhóm người thường trở thành chủ đề thảo luận chính trị trong cuộc bầu cử năm 2016: “Với người da màu và các nhóm thiểu số khác, điều đó đồng nghĩa với việc trói những cuộc đấu tranh đòi công lý của chúng ta với những thách thức mà rất nhiều người tại đất nước này đối diện - người di cư, người nhập cư, người nghèo nông thôn, người Mỹ chuyển giới, và còn cả người da trắng trung niên bề ngoài có vẻ như đã nhận được toàn bộ lợi thế, nhưng lại tự thấy cả thế giới của mình đảo lộn vì thay đổi kinh tế, văn hóa và công nghệ”.
Obama nói về biến đổi khí hậu
Tổng thống Mỹ nói về biến đổi khí hậu và những động thái chính quyền của ông đã đưa ra trong 8 năm qua: giảm lệ thuộc vào dầu lửa nước ngoài, tăng năng lượng tái tạo, ký Thỏa ước Paris.
Ông kêu gọi đất nước không phớt lờ khoa học: “Nếu không có hành động mạnh mẽ hơn, con cháu của chúng ta sẽ không còn thời gian để tranh luận về sự tồn tại của biến đổi khí hậu; chúng sẽ bận rộn giải quyết các tác động của nó: thảm họa môi trường, gián đoạn kinh tế và những làn sóng người di cư tìm nơi trú ẩn vì khí hậu”.
“Giờ đây, chúng ta có thể và nên tranh luận về cách tiếp cận tốt nhất với vấn đề này. Nhưng nếu chỉ đơn giản phủ nhận vấn đề, không chỉ phản bội thế hệ tương lai; mà điều đó còn phản bội tinh thần cốt yếu của sự đổi mới và cách giải quyết vấn đề thực tế vốn đã chỉ đường cho những người lập quốc”.
Obama: Đừng phân biệt người Mỹ theo đạo Hồi
“Không một tổ chức khủng bố nước ngoài nào thành công lên kế hoạch và thực hiện tấn công trên đất nước chúng ta trong 8 năm qua”, Obama nói, dù vậy ông vẫn nhắc đến vấn đề khủng bố trong nước gia tăng, chẳng hạn như vụ đánh bom ở Boston và thảm sát San Bernardino.
“Tôi phản đối phân biệt đối xử với người Mỹ theo Đạo Hồi”, Obama nói thêm, nhận được những tràng pháo tay nhiệt thành từ khán giả.
Cảm ơn và tạm biệt
Cũng trong bài diễn văn, Obama cảm ơn tới từng cá nhân. Ông chỉ vừa mới thốt lên từ “Michelle” thì cả khán phòng đã bùng nổ và hoan nghênh đệ nhất phu nhân.
“Cô gái đến từ South Side, trong 25 năm qua, em không chỉ là vợ và mẹ của các con anh, mà còn là người bạn thân nhất của anh. Em đảm nhận vai trò mà em không muốn và ghi dấu ấn bằng sự duyên dáng, can đảm, phong cách và hài hước”, ông nói và lấy khăn tay lau đi những giọt nước mắt.
Sau đó, ông nhắc đến 2 cô con gái: “Các con đã trở thành 2 thiếu nữ tuyệt vời, thông minh và xinh đẹp, nhưng quan trọng nhất, là tốt bụng, biết suy nghĩ và đầy đam mê. Các con đã dễ dàng vượt qua gánh nặng nhiều năm làm tâm điểm. Trong những điều bố đã làm trong đời, tự hào nhất là được làm bố của các con”.
Obama cũng cảm ơn phó Tổng thống Joe Biden, gọi ông là “một người anh em” và “như thể gia đình”. Cảm ơn các nhân viên của mình, Obama nói: “Các bạn đã thay đổi thế giới”. Nhiều người trong số họ đã vội vàng lau đi những giọt nước mắt tuôn rơi.
Tổng thống Mỹ nói thêm: “Tôi rời sân khấu này đêm nay, thậm chí còn lạc quan nhiều hơn về tương lai đất nước so với lúc chúng ta bắt đầu”.
Ông nói lời từ biệt: “Thưa những người Mỹ anh em, cuộc đời tôi rất vinh hạnh được phục vụ các bạn. Tôi sẽ không dừng lại; thực tế, tôi sẽ luôn ở đó cùng các bạn, với tư cách một công dân, trong những ngày tháng sau này”.
Cuối cùng, Obama kêu gọi dân Mỹ đặt niềm tin vào đất nước: “Tôi mong mọi người tin tưởng, không phải tin vào khả năng mang lại thay đổi của tôi, mà tin vào khả năng của các bạn”.
Phú Bình
(Theo Guardian)
