(Baonghean) - Những ngày tháng công tác trên đất nước Lào trong thời kỳ chống Mỹ, tôi vô cùng may mắn và hạnh phúc khi hai lần được gặp đồng chí Cay Xỏn Phôm Vi Hản- Tổng Bí thư Đảng nhân dân cách mạng Lào.
Vào khoảng 1 giờ chiều ngày 16/4/1972, cả tổ chuyên gia công tác tại huyện Xiềng Khọ chúng tôi đang ngồi uống nước để chuẩn bị sang cơ quan bạn làm việc, thì từ xa có ba người đi bộ về phía văn phòng tổ. Khi đến gần, chúng tôi nhận ra ngay có đồng chí Cay Xỏn Phôm Vi Hản. Cả tổ chạy ùa ra sung sướng đón chào đồng chí. Đồng chí mặc quần áo tắm, choàng chiếc khăn sọc mà các thiếu nữ Lào tự dệt, bảo chúng tôi ngồi quanh bàn bóng bàn đặt giữa "phòng khách".
Đồng chí nói:
- Anh vừa tắm ở suối nước nóng gần đây, tiện thể vào thăm sức khỏe các em. Các em hàng ngày nên tắm cho sảng khoái tinh thần và nâng cao sức khỏe để phòng các bệnh khớp, thần kinh và da…
Đồng chí hỏi thăm sức khỏe, nhiệm vụ và tình hình công tác từng người, sau đó căn dặn:
-Anh thay mặt Đảng và Chính phủ Lào cảm ơn các em và Đoàn chuyên gia Việt Nam đã khắc phục mọi khó khăn gian khổ, thiếu thốn vật chất và tình cảm gia đình, thậm chí hy sinh cả tính mạng sang góp sức cùng nhân dân Lào chiến đấu chống kẻ thù chung của Việt Nam và Lào. Mong các em cố gắng hơn nữa để hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng và Chính phủ Việt Nam đã tin tưởng và giao phó cho các em. Cho anh gửi lời hỏi thăm cha mẹ, vợ con các em bên nước nhé!... Chuyện trò một lúc, đồng chí Cay Xỏn Phôm Vi Hản chào mọi người để về làm việc với Ban thường vụ Huyện ủy Xiềng Khọ.
… Sau một thời gian giúp bạn tại bệnh xá Xiềng Khọ, tôi được điều về công tác tại bệnh viện tỉnh Hủa Phăn. Bệnh viện đóng trong hang Loọng dài ba cây số, có suối nước chảy trong lòng hang. Vào một buổi trưa mùa thu nắng dịu, tôi vừa làm việc về thì đồng chí liên lạc mời tôi lên văn phòng gặp thủ trưởng. Tôi nửa mừng nửa lo. Biết đâu đây là dịp các đồng chí lãnh đạo cho tôi về nước nghỉ phép? Nhưng không phải thế, đồng chí Chính trưởng đoàn bảo tôi về Nakay để khám bệnh cho một đồng chí lãnh đạo Đảng.
Đồng chí bác sỹ của bạn mời tôi lên ô tô chạy thẳng đến một căn nhà nằm khuất sau một cây cổ thụ. Phía sau là một hang sâu kiên cố. Lúc ấy đồng chí bác sỹ bạn mới cho tôi biết Ban bảo vệ sức khỏe của Trung ương mời tôi khám bệnh cho đồng chí Tổng Bí thư Cay Xỏn. Tôi vô cùng xúc động, vì đây là lần thứ hai được gặp đồng chí Tổng Bí thư của Đảng NDCM Lào anh em.
Vừa lúc ấy đồng chí Cay Xỏn bước vào phòng khách, âu yếm bảo tôi:
- Mời bác sỹ ngồi. À, em có phải là bác sỹ mà anh đã gặp ở Xiềng Khọ cách đây gần một năm... Anh bị rát họng và ho mấy hôm nay, nhờ em khám và chữa bệnh cho anh để ngày mai anh còn họp Bộ Chính trị...
Tôi loay hoay tìm ổ cắm điện ở phòng khách để cắm đèn khám tai – mũi - họng cho đồng chí. Đồng chí liền bảo: "Ở phòng ngủ của anh có ổ cắm, em vào đấy mà khám". Thật sự tôi vô cùng áy náy vì không thể vào phòng ngủ khám bệnh cho đồng chí. Đồng chí liền nói: "Cứ vào phòng anh mà cắm đèn, không sao đâu em ạ”!
Khám bệnh xong, tôi chào đồng chí Cay Xỏn và xin phép ra về. Đồng chí bảo: "Bây giờ anh phải sang văn phòng làm việc để chuẩn bị cho cuộc họp ngày mai. Các em ở nhà ăn cơm với chị nhé. Rồi đồng chí vội vàng lên xe đi về văn phòng Trung ương Đảng.
Ngay lúc ấy một mâm cơm bưng ra phòng khách. Những món ăn đơn giản nhưng rất hợp khẩu vị Việt Nam: một nồi cơm gạo tám thơm, một đĩa cơm rang, một đĩa thịt kho, một đĩa rau muống và nước luộc dầm sấu. Chúng tôi cảm thấy hạnh phúc và vinh dự vô cùng.
Đến nay đã gần 40 năm xa đất nước Lào anh em, nhưng trong tôi không bao giờ quên được những ngày tháng sống và làm việc trên đất nước Triệu Voi, đặc biệt là hai lần được gặp đồng chí Cay Xỏn Phôm Vi Hản.
Phạm Hồng Sâm (K6 – Thị trấn Diễn Châu)
