(Baonghean) - Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, các địa phương ưu tiên dành nhiều nguồn lực cho xây dựng hạ tầng, trong đó, xây dựng giao thông nông thôn là phong trào mạnh nhất được đông đảo người dân đồng tình, ủng hộ. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, việc xây dựng giao thông nông thôn (tiêu chí số 2) ở nhiều xã đang ở dạng chờ... xi măng.
 |
| Làm giao thông nông thôn ở Nam Anh, Nam Đàn |
Thực hiện chủ trương của tỉnh về hỗ trợ xi măng làm giao thông nông thôn trong xây dựng nông thôn mới (NTM), qua 3 đợt triển khai từ năm 2012 - 2014, tổng số xi măng làm đường giao thông nông thôn (GTNT) được UBND tỉnh quyết định hỗ trợ cho các huyện, thành, thị đến hết năm 2014 là hơn 334.600 tấn. Trong đó, số xi măng các địa phương đã nhận gần 267.000 tấn, với tổng số tiền hơn 372 tỷ đồng và đã thanh toán 272 tỷ đồng, bao gồm tạm ứng trước ngân sách tỉnh năm 2015. Hiện tại tỉnh đang còn nợ các nhà máy xi măng hơn 100 tỷ đồng, trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất xi măng trên địa bàn cũng đang thiếu vốn đầu tư phục vụ sản xuất, kinh doanh, nên dẫn đến việc cung ứng xi măng chậm. Ông Nguyễn Hồ Lâm - Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Điều phối Chương trình NTM tỉnh cho biết: Mặc dù đến nay đã có 33 xã/431 xã đạt chuẩn nông thôn mới (chiếm 7,65%) nhưng so với mục tiêu đặt ra đến hết năm 2015 có 87 xã đạt chuẩn thì tốc độ đó là còn chậm. Có nhiều khó khăn, trong đó có tiêu chí số 2 về làm đường GTNT. Do việc cung ứng xi măng của các nhà máy xi măng quá nhỏ giọt so với lộ trình kế hoạch của địa phương nên tiến độ làm đường GTNT hiện nay chậm. Chính vì thế, đến nay, tiêu chí số 2 chỉ có 64/431 xã đạt, chiếm tỷ lệ rất thấp là 14,8%.
Nam Đàn là huyện điểm xây dựng nông thôn mới của cả nước, năm 2014 có 4 xã về đích nông thôn mới. Năm 2015, huyện phấn đấu có thêm 6 xã đạt chuẩn nông thôn mới, gồm: Vân Diên, Xuân Hòa, Nam Anh, Nam Xuân, Nam Thượng, Nam Nghĩa; nâng tổng số xã đạt chuẩn lên 10 xã. Thực hiện chương trình xây dựng NTM, nhiều địa phương đã huy động sức dân thực hiện tốt công tác GPMB, hiến đất mở rộng các tuyến đường giao thông trong xã và góp tiền mua nguyên, vật liệu cát, đá phục vụ làm đường. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là nhiều xã, đường giao thông dở dang vì chưa được cung ứng xi măng, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện chương trình xây dựng NTM. Trưởng phòng nông nghiệp huyện Nam Đàn – ông Nguyễn Hữu Nhuần cho biết: “Năm 2014, Nam Đàn được phân bổ 51 km đường giao thông, tương ứng với lượng xi măng PC40 là 9.450 tấn, nhưng đến nay mới chỉ cung ứng gần 50% (4.700 tấn), còn năm 2015, các xã chưa nhận được chủ trương hỗ trợ xi măng của tỉnh. Vì một vài lý do, trong đó có xi măng cấp chậm nên năm 2014, riêng tiêu chí giao thông chỉ có 5/23 xã đạt. Trong vấn đề này, cũng có nguyên nhân do một số xã lập hồ sơ, dự toán chậm, dẫn đến không chủ động trong việc tiếp nhận xi măng và tiến độ cung ứng xi măng chậm nên đã ảnh hưởng đến quá trình triển khai thực hiện tại các xã”.
 |
| Làm đường giao thông nông thôn ở xã Quỳnh Bảng (Quỳnh Lưu). |
Tương tự, tại một số xã của huyện Quỳnh Lưu cũng đang ”vướng” tiêu chí số 2 này. Về xã Quỳnh Bảng, trên đường liên thôn dài hơn 1 km, nhà thầu, công nhân cùng với người dân đang tập trung lu lèn, lắp đặt cống cho tuyến đường. Hai bên đường, cát, sỏi đã tập kết chờ đổ bê tông. Anh Dương - cán bộ địa chính xã cho hay, năm 2015, xã Quỳnh Bảng đã có quyết định được cấp 200 tấn xi măng nhưng hiện tại vẫn chưa nhận được. Do đó, nhà thầu thi công tuyến đường này đang bỏ ra cho ứng trước xi măng để kịp làm đường vào dịp nông nhàn. Xã Quỳnh Bảng đang phấn đấu về đích trong năm nay, hiện có 4 tiêu chí chưa đạt đều liên quan đến hạ tầng là chợ, trạm y tế, cơ sở vật chất trường học, nhà văn hóa. Riêng tiêu chí giao thông cơ bản cứng hóa nhưng nhiều tuyến chưa đổ bê tông. Nhiều tuyến đường, người dân đã hiến đất mở đường, chở vật liệu về chờ đổ bê tông như đường xóm Tân Xuân, Mai Giang 2, Quyết Tâm... nhưng chưa có xi măng nên dở dang. Anh Tiến - người dân xóm Tân Xuân chia sẻ: ”Thời điểm hiện nay nông nhàn, thời tiết khô ráo thích hợp nhất cho làm đường giao thông. Nếu không triển khai kịp, tới đây ngày mùa, rồi mưa bão sẽ không làm được, mà nếu làm thì chất lượng thấp”.
Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2015 - 2020, UBND tỉnh đã xây dựng chính sách khuyến khích hỗ trợ. Chính sách này đã được BTV Tỉnh ủy thông qua tại phiên họp thường kỳ tháng 3/2015, trong chính sách có nội dung hỗ trợ xi măng làm đường giao thông nông thôn cho các xã đăng ký về đích năm 2015. Để hoàn thành kế hoạch năm 2015, giúp các xã hoàn thành tiêu chí giao thông trong xây dựng NTM theo đúng kế hoạch, các huyện, xã cần nỗ lực tìm các giải pháp phù hợp để đẩy nhanh tiến độ. Hiện nay, cấp huyện, xã được HĐND tỉnh cho phép để lại 30% tiền đấu thầu sử dụng đất, đây là chính sách giúp các địa phương có thể huy động để hỗ trợ xây dựng NTM. Vì vậy, sau khi tỉnh thông qua được cơ chế này thì ngân sách huyện, xã cũng phải trích 40% nhu cầu xi măng còn lại. Ông Nguyễn Hồ Lâm - Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Điều phối Chương trình nông thôn mới tỉnh cho biết thêm: “Để tạo điều kiện cho các xã tiếp tục hoàn thành tiêu chí về giao thông, các ngành liên quan và các địa phương cần làm việc với các nhà máy sản xuất xi măng để cung ứng kịp thời cho các xã, đặc biệt là các xã đăng ký về đích trong năm 2015”.
| Theo tính toán, hiện nay, tổng số ki-lô-mét đường giao thông nông thôn cần hỗ trợ xi măng là 508 km (bình quân 6km/xã đồng bằng và 8km/xã miền núi). Nhu cầu xi măng PC40 là 88.900 tấn, với tổng kinh phí gần 138 tỷ đồng. Đối tượng áp dụng cho các xã đăng ký đạt chuẩn NTM hàng năm được UBND tỉnh phê duyệt, đường phải nằm trong quy hoạch của xã đã được UBND huyện phê duyệt, được thiết kế các loại đường theo quy định của Bộ GTVT. Theo lộ trình 2015 - 2020, cơ quan dự thảo đưa ra số lượng mỗi xã hỗ trợ tối đa không quá 60% nhu cầu thực tế, đồng thời 1 năm không quá 1.200 tấn/năm/xã, bởi số lượng xã thuộc diện khuyến khích hỗ trợ tương đối lớn, trong khi đó ngân sách tỉnh đang gặp khó khăn. |
Thu Huyền
