(Baonghean) - Quyết định 43 của UBND tỉnh về chính sách dân số sau một năm thực hiện đã đem đến những hiệu quả cho công tác dân số tỉnh nhà. Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn những khó khăn, thách thức.
Tín hiệu tích cực
Năm 2016, Yên Thành là một trong những đơn vị được đánh giá cao về thực hiện chính sách dân số. Đây cũng là năm đầu tiên sau nhiều năm, Yên Thành từ một huyện có tỷ suất sinh cao, tỷ lệ sinh con thứ 3 lớn đã bắt đầu giảm. Trong đó, tỷ suất sinh giảm từ 1,9,3% xuống còn 1,78%, số trẻ là con thứ 3 giảm hơn 500 cháu so với năm 2015 (giảm hơn 10%).
Theo ông Phan Quốc Tuấn - Giám đốc Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện Yên Thành: Có được kết quả này, là nhờ năm qua huyện đồng thời tổ chức nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó, ngoài đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các hộ dân ký cam kết thực hiện chính sách Dân số - KHHGĐ theo Quyết định số 43/2015/QĐ-UBND, huyện cũng đã có nhiều đổi mới trong công tác thực hiện.
Đặc biệt, trong năm 2016, ngoài việc triển khai các chính sách dân số theo quy định của tỉnh, ngành Dân số cũng đã tham mưu cho HĐND, UBND huyện ban hành cơ chế chính sách hỗ trợ cho hoạt động DS-KHHGĐ giai đoạn 2016 - 2020 với nhiều chính sách hỗ trợ như tăng mức khen thưởng lên 20 triệu đồng cho một xã không có người sinh con thứ 2, tăng mức thưởng từ 2 triệu đồng trở lên cho những xóm 2 năm không có người sinh con thứ 3 trở lên.
 |
| Hội thi ảnh Truyền thông Dân số - KHHGĐ huyện Hưng Nguyên. |
Kết thúc năm 2016, huyện Hưng Nguyên cũng vừa tổng kết và trao giải Hội thi ảnh Truyền thông Dân số - KHHGĐ. Hội thi lần đầu tổ chức và chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, nhưng đã thu hút rất nhiều tay máy không chuyên là cộng tác viên, chuyên trách dân số của 23 xã, phường thị trấn cùng tham dự. Nhìn hơn 100 bức ảnh tham dự hội thi cũng thấy được 1 năm hoạt động đầy sôi nổi của huyện nhà.
Mỗi tác phẩm dự thi là một bức tranh phản ánh chân thực, đa chiều các hoạt động Dân số - KHHGĐ của địa phương và những vấn đề đặt ra trong công tác Dân số - KHHGĐ hiện nay, như tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, tình trạng sinh con thứ 3. Đặc biệt, một số tác phẩm dự thi thể hiện được các hoạt động truyền thông chuyển đổi hành vi gắn với đặc điểm của vùng sông nước, vùng đặc thù, vùng khó khăn, vùng có mức sinh cao...
Chia sẻ về những kết quả đã đạt được, bà Cao Thị Nhung - Phó Giám đốc Trung tâm Dân số huyện Hưng Nguyên cho rằng: Năm 2016, nhờ chính sách dân số mới đi vào thực hiện với nhiều sửa đổi, đã kịp thời động viên rất nhiều cho những người làm công tác dân số. Kết quả cuối năm tỷ suất sinh, tỷ lệ sinh con thứ 3, số cán bộ, đảng viên vi phạm chính sách dân số đều giảm. Thống kê toàn huyện có 63 tập thể bao gồm 7 xã giảm nhanh tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên; 90 xóm, khối có thành tích trong công tác Dân số-KHHGĐ, trong đó có 26 xóm, khối từ 3 - 23 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên.
Trên toàn tỉnh, trong năm vừa qua công tác DS/KHHGĐ của tỉnh đã thu được những kết quả đáng ghi nhận: Tỷ suất sinh thô giảm 0,4‰ so với năm 2015, đạt 103% kế hoạch được giao; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm 0,4‰; tỷ số mất cân bằng giới tính khi sinh là 112 bé trai/100 bé gái, đạt 100% chỉ tiêu kế hoạch...
Vẫn còn những vi phạm
Thực tế, việc thực hiện chính sách dân số vẫn còn đó những bất cập, đặc biệt là trong việc xử lý vi phạm. Kết thúc năm 2016, thống kê toàn tỉnh có 8.821 trường hợp vi phạm sinh con thứ 3 trở lên, trong đó số đảng viên vi phạm là 213 người. Tuy nhiên, hiện nay, số trường hợp đã bị xử lý chỉ 3.382 người (chiếm khoảng 40%).
 |
| Chuyên trách dân số xã Hợp Thành (Yên Thành) rà soát những trường hợp vi phạm chính sách dân số. |
Làm chuyên trách dân số gần 20 năm tại xã Hợp Thành (Yên Thành), ông Phan Văn Tuyên cho biết: Hợp Thành là xã đặc thù, nên hàng năm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên còn rất cao, trong đó có những trường hợp sinh từ 6 - 7 con. Những năm trước, khi vi phạm chính sách dân số, người dân đều nghiêm túc thực hiện theo những điều đã ký cam kết. Tuy nhiên, năm nay cả xã có 334 trường hợp vi phạm, nhưng chỉ có 1 người nghiêm túc thực hiện.
| Nói về những khó khăn trong quá trình vận động người dân thực hiện chính sách dân số, ông Phan Quốc Tuấn - Giám đốc Trung tâm Dân số huyện Yên Thành cho biết: Toàn huyện có 1.298 người vi phạm chính sách dân số nhưng chỉ có 259 trường hợp đã được xử lý (chiếm tỷ lệ khoảng 20%). Tuy nhiên, việc xử lý chỉ mới dừng lại ở hình thức khiển trách, một số nơi còn cả nể, dễ dãi. Quá trình thực hiện cũng có những bất cập. Ví dụ như hiện tại, số cán bộ, đảng viên vi phạm chủ yếu đều rơi vào giáo viên. Nếu theo như quy định thì ngoài khiển trách sẽ bị thuyên chuyển công tác đến vùng khó khăn. Tuy nhiên, điều này là không công bằng với các trường học, bởi không nhà trường nào muốn nhận giáo viên vi phạm. |
Ở huyện Hưng Nguyên, trong quá trình thực hiện xóm cũng cho thấy còn có sự buông lỏng của chính quyền địa phương trong quá trình xử lý về các tập thể, cá nhân vi phạm về chính sách dân số. Như hiện tại, dù trên địa bàn có nhiều xóm liên tục nhiều năm có người dân vi phạm chính sách dân số nhưng vẫn được đưa vào danh sách xét duyệt xóm văn hóa như xóm 2B (xã Hưng Yên Bắc), xóm 2, xóm 5 (xã Hưng Lam).
Theo ông Nguyễn Đình Bảng - Giám đốc Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện Hưng Nguyên: Nếu chúng ta không thực hiện nghiêm túc các quy định về chính sách dân số thì về lâu dài sẽ ảnh hưởng việc triển khai ở cơ sở và các đơn vị sẽ không có ý thức xây dựng.
Những khó khăn trên cũng sẽ là những rào cản trong thực hiện nhiệm vụ, công tác dân số trong năm 2017. Quá trình triển khai cũng cho thấy, xung quanh việc xử lý việc sinh con thứ 3 trở lên nhiều nơi người dân chưa hiểu hết vấn đề; đa phần đều cho rằng, nếu sinh con thứ 3 trở lên sẽ bị xử phạt.
Trên thực tế, Nghệ An không ban hành chính sách quy định về xử phạt sinh con thứ 3 trở lên, mà chỉ ban hành chính sách khuyến khích và xử lý vi phạm chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình trên cơ sở bản tự nguyện ký cam kết thực hiện chính sách Dân số - KHHGĐ của cán bộ, đảng viên với thủ trưởng cơ quan và của người dân với chính quyền địa phương. Đây là chính sách cần thiết, phù hợp nhằm giải quyết những vấn đề khó khăn, thách thức đang đặt ra đối với công tác dân số tỉnh ta trong những năm qua, hiện nay và trong thời gian tới.
Thời điểm này, các địa phương bắt đầu triển khai ký cam kết thực hiện chính sách Dân số - KHHGĐ. Hiểu rõ vấn đề và thực hiện nghiêm túc những điều đã cam kết cũng là một việc làm thiết thực để góp phần quan trọng giúp cho công tác dân số tỉnh nhà từng bước cải thiện, giảm được mức sinh và nâng cao chất lượng dân số.
Mỹ Hà
