(Baonghean) - Theo phản ánh của người dân, hiện nay trên địa bàn xã Trù Sơn (Đô Lương), tình trạng khai thác đá gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân nhưng mãi không được xử lý. Để làm rõ nội dung phản ánh, chúng tôi đã về xã Trù Sơn và quả thực đúng như vậy.
Theo một xe chở đá, chúng tôi vào điểm khai thác tại lèn Mười Hai Thung. Dọc đường đi bụi đá bám đầy cây cối, nhiều chỗ đá lăn lóc ngay giữa đường. Một người dân cho biết: "Xe vận chuyển đá ra vào liên tục làm con đường nhuốm đầy bụi, cuộc sống của người dân ảnh hưởng nghiêm trọng khi hàng ngày hàng giờ phải tiếp xúc với bụi, nhất là nguy hiểm đến hệ hô hấp của người già và trẻ nhỏ".
Không những người dân mà ngay cả lãnh đạo xã cũng bức xúc không kém trước thực tế các điểm khai thác đá gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn xã trong suốt thời gian dài. Ông Nguyễn Thụy Chính- Phó Chủ tịch UBND xã Trù Sơn, cho biết: Hiện tại trên địa bàn xã Trù Sơn có 3 công ty được cấp phép khai thác, gồm Công ty Khai thác vật liệu xây dựng 99, Công ty Thanh Đô, Công ty B&T. Chính hoạt động khai thác đá đã gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường, đường sá bị xuống cấp nghiêm trọng. Nhưng ngặt một nỗi, địa bàn quản lý thuộc trách nhiệm của xã nhưng việc cấp phép lại thuộc thẩm quyền của tỉnh.
Con đường nhựa dài 1,6km chạy giữa xã Trù Sơn xuống cấp bởi xe vận chuyển đá.
Tìm hiểu được biết, hiện trên địa bàn xã Trù Sơn, Công ty Khai thác vật liệu xây dựng 99 hoạt động mạnh nhất. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay giấy phép đã hết thời hạn. Đáng nói, mặc dù là công ty khai thác đá mạnh nhất từ trước đến nay nhưng hàng năm không đóng khoản nghĩa vụ nào cho xã. Ông Nguyễn Đình Chung - cán bộ Tài chính xã phàn nàn: Từ năm 2011 trở về trước, xã còn nhận được phí môi trường do công ty đóng tại Chi cục Thuế huyện, nhưng sau này thì xã không được nhận khoản nào, vì vậy việc khắc phục ô nhiễm môi trường, tu sửa đường sá cũng không làm được vì ngân sách xã quá eo hẹp.
Hiện nay, ngoài 3 công ty được cấp phép khai thác, trên địa bàn xã Trù Sơn còn có một số điểm khai thác thổ phỉ tại lèn Mười Hai Thung, lèn Hồ, lèn Bút và vùng Trổ lái. Việc khai thác tại đây ngoài gây ô nhiễm môi trường trong quá trình vận chuyển còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn cao, bởi hầu hết người lao động làm việc theo phương pháp thủ công, không có chuyên môn nghiệp vụ. Tại các điểm khai thác này, lèn đá bị đào bới vô tội vạ, nhiều tảng đá chênh vênh trên ngọn núi như đang chực chờ đổ xuống bất cứ lúc nào. Theo người dân cho biết, vào mùa xây dựng các điểm khai thác này còn ngang nhiên mang theo cả phương tiện cơ giới như: máy đào, máy xúc vào để xúc đá.
Thừa nhận trên địa bàn có hiện tượng khai thác thổ phỉ, ông Nguyễn Thụy Chính cho biết: Trong năm 2012 đoàn liên ngành của tỉnh đã bắt giữ, lập biên bản tịch thu 4 máy nén hơi Đông Phong tại 4 điểm khai thác. Xã cũng đã thường xuyên thành lập đoàn kiểm tra vì lo tai nạn lao động xảy ra. Tuy nhiên, việc quản lý các điểm khai thác thổ phỉ rất khó, bởi người đến khai thác tại đây đều là người địa phương, không có việc làm ổn định. Khó nữa là xã không đủ lực lượng để bám sát địa bàn duy trì kiểm tra ngày này qua ngày khác...
Ông Nguyễn Quang Minh, chuyên viên phòng TNMT huyện Đô Lương, cho biết: Ngày 17/1/2013, huyện đã ra Chỉ thị 04 về việc tăng cường quản lý hoạt động khai thác khoáng sản trên toàn huyện gửi các xã. Sau đó thành lập đoàn tiến hành kiểm tra các xã: Giang Tây, Hồng Sơn, Bài Sơn, Bồi Sơn, Tràng Sơn, Thị trấn, Lưu Sơn, Đặng Sơn, Đà Sơn. Qua đó đã lập biên bản xử phạt 12 trường hợp với số tiền 120 triệu đồng, với lỗi chủ yếu là khai thác khoáng sản trái phép và không sử dụng vật liệu nổ công nghiệp. Đối với xã Trù Sơn, đoàn chưa tiến hành kiểm tra. Tuy nhiên đã gửi văn bản giao trách nhiệm thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản, chỉ đạo kiểm tra xử lý các tổ chức, cá nhân khai thác, vận chuyển... gây ô nhiễm môi trường cho xã Trù Sơn cùng với các xã lân cận.
Như vậy, thực tế ô nhiễm môi trường xuất phát từ các điểm khai thác đá trên địa bàn xã Trù Sơn như người dân phản ánh là có. Vấn đề này đang gây bức xúc cho hầu hết người dân trên địa bàn xã. Vì vậy, UBND huyện Đô Lương cần sớm thành lập đoàn kiểm tra, có kết luận cụ thể để khắc phục kịp thời. Đối với công ty khai thác được cấp phép cần có văn bản ràng buộc về vấn đề đảm bảo vệ sinh môi trường, cũng như tu sửa đường sá theo định kỳ để không gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Đối với các điểm khai thác trái phép cần xử lý nghiêm, không để dây dưa kéo dài gây mất an toàn lao động.
