Ký ức về Bác của những người cận vệ

(Baonghean) - Họ từng là những người lính cận vệ của Bác Hồ. Họ vinh dự được thực thi nhiệm vụ bảo vệ vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc, vinh dự theo chân Bác đi khắp mọi miền của Tổ quốc. Gần Bác, học được nhiều đức tính cao đẹp từ con người Bác, những đức tính đó ngấm sâu vào tâm hồn họ và với họ, những tháng ngày được ở bên Bác là quãng thời gian quý giá và tự hào nhất…

Vinh dự đào hầm bí mật bảo vệ Người
Ở tuổi 90, song ông Trần Kim Tân, ở xóm Vệ Nông, xã Vân Diên, huyện Nam Đàn vẫn rất năng nổ trong các hoạt động của xóm. Người  lính cận vệ của Bác Hồ năm xưa luôn tâm niệm: Ngày nào còn có sức đóng góp cho cộng đồng, cho xã hội thì hãy còn cố gắng và phấn đấu.
Cuộc đời của người cựu binh này đã chứng thực điều ấy: Năm 1946, ở tuổi 20, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, của Bác Hồ, chàng trai trẻ Trần Kim Tân hăng hái xung phong lên đường nhập ngũ, biên chế vào Đại đội C950, Sư đoàn 312. Sau gần 1 năm huấn luyện kỹ năng, đơn vị của ông hành quân lên Tây Bắc tham gia chiến tranh du kích ở Phú Thọ. Hăng hái diệt thù không sợ hiểm nguy, ông Tân cùng đồng đội của mình đã xóa sổ rất nhiều đồn bốt. Gan dạ, dũng cảm, chỉ trong khoảng thời gian ngắn ngủi hơn 1 năm ông Tân đã 8 lần được quân đội khen thưởng.
Ông Hồ Viết Chuyên kể chuyện về Bác Hồ cho các cháu nghe.
Ông Hồ Viết Chuyên kể chuyện về Bác Hồ cho các cháu nghe.
Tháng 4 năm 1948, ông Trần Kim Tân được Chính ủy, Sư đoàn trưởng Trần Độ gọi lên giao nhiệm vụ mới vô cùng quan trọng. Ông Tân hồi tưởng lại niềm vui sướng, xúc động năm ấy: “Được đồng chí Trần Độ gọi lên, trong lòng tôi không khỏi bồi hồi, biết mình vinh dự được cử đi bảo vệ Bác Hồ, đào hầm bí mật cho Bác và các đồng chí lãnh đạo Trung ương Đảng ở Định Hóa, mình vô cùng sung sướng, tự hào. Mình xác định sẽ phải làm việc thật tốt để xứng đáng với sự tin tưởng đó”.
Ông Tân kể: “Có lần đang đào hầm ở đồi Nà Đình thì Bác đến ân cần động viên, thăm hỏi và hướng dẫn cách đào làm sao cho nhanh nhất và an toàn nhất khiến ai nấy đều vui và cảm động vô cùng. Bác bảo: “Các chú đào thì phải đắp cao ụ đàng trước phòng khi địch bắn pháo thì sẽ không vào được hầm, ở trong hầm cứ cách 5m thì phải đào thêm một ngách, làm như vậy nếu địch có phát hiện được thì khi chúng bắn ta vẫn có thể tránh được”.
Rồi Bác đến bên một đồng chí đang đào hầm, Bác cười hiền và hỏi: “Sao chú thấp thế mà cũng đi bộ đội?”, Bác hỏi bất ngờ, người lính trẻ đỏ mặt lúng túng không biết trả lời thế nào, chỉ biết gãi đầu. Ánh mắt Bác Hồ như trĩu nặng nỗi buồn: “Bác hiểu rồi, đất nước ta vừa mới giành được độc lập thì tiếp tục phải chiến đấu, bởi chúng quyết cướp nước ta một lần nữa. Nước ta đang nghèo, cơm chưa đủ ăn, áo chưa đủ ấm thì làm sao mà cao lớn được, tuy nhiên dù ta có thấp bé hơn chúng, nhưng chúng ta chiến đấu vì chính nghĩa thì nhất định sẽ thắng lợi... Bác cảm ơn các chú”. Đến đây, giọng Bác như nghẹn lại khiến ai cũng chực trào nước mắt và càng quyết tâm hoàn thành sớm công việc để tiếp tục xông pha chiến trường chống giặc ngoại xâm.
Sau khi đào hầm bí mật xong, ông Trần Kim Tân được điều về đơn vị cũ và tiếp tục chiến đấu, tham gia Chiến dịch Biên giới, chiến dịch Hòa Bình, chiến dịch giải phóng Sơn La. Có mặt trong đoàn quân của Quân đội nhân dân Việt Nam phối hợp Quân đội Pathét trên địa bàn hai tỉnh Sầm Nưa, Xiêng Khoảng (Thượng Lào), tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ… Và trong kháng chiến chống Mỹ, ông Tân tiếp tục phục vụ chiến trường với nhiệm vụ lái xe vận chuyển vũ khí, khí tài đến khắp các chiến trường trong nước và nước bạn Lào trong biên chế đoàn xe 32 của Quân khu 4 cho đến năm 1970 thì về hưu.
Quãng thời gian được làm cận vệ cho Bác Hồ chỉ rất ngắn ngủi nhưng với ông Tân đó là kỷ niệm không bao giờ quên. Theo ông, lớp trẻ hôm nay cần và nên học tập theo Bác kính yêu để xây dựng và bảo vệ đất nước vẹn toàn, giàu mạnh…
Nghĩ về Bác lòng trong sáng hơn
Ở cái tuổi 92, ông Hồ Viết Chuyên ở xóm 1, xã Nam Anh, huyện Nam Đàn hãy còn mạnh khỏe và minh mẫn lắm. Nghe nhà có khách tới hỏi chuyện năm xưa, ông Chuyên đạp xe từ sân bóng chuyền của xóm về… Những ngày được sống cạnh Bác Hồ là niềm tự hào, cảm hứng bất tận cho những câu chuyện mà ông kể: Năm 1951, anh nông dân 27 tuổi Hồ Viết Chuyên lên đường nhập ngũ, vào Đại đội 950, Tiểu đoàn 564, Trung đoàn 165, Sư đoàn Chiến thắng 312 mở đường, tham gia các trận đánh trong chiến dịch Lý Thường Kiệt ở Tây Bắc. Tay súng đã quen, bao lần vào sinh ra tử, tháng 10/1951, chiến sỹ Hồ Viết Chuyên đã là tiểu đội phó; rồi là Trung đội trưởng Trung đội 3, Đại đội 950.
Ông Trần Kim Tân  với những huân, huy chương cao quý.
Ông Trần Kim Tân với những huân, huy chương cao quý.
Được trở thành cận vệ của Bác Hồ, với ông Chuyên đó là một “cơ duyên” kỳ lạ: Trong buổi huấn luyện tân binh ngay cạnh chiến trường, một chiến sỹ đã quên tháo đạn rồi bóp cò. Súng nổ, nhưng rất may đạn không trúng ai. Tiếng súng nổ trước giờ tấn công đã làm lộ bí mật trận địa, chiến thuật, ban kỷ luật mặt trận đã xác minh rõ nơi phát ra tiếng súng. Thương chiến sỹ mình vụng về, trung đội trưởng Hồ Viết Chuyên đã đứng ra tự nhận và sẵn sàng chịu kỷ luật.
Thấy rõ “công” và “tội”, hình thức kỷ luật lập tức được đưa ra: Trung đội trưởng trung sĩ Hồ Viết Chuyên bị hạ cấp xuống binh nhì và bị chuyển về tuyến sau - về An toàn khu Định Hóa (Thái Nguyên) làm nhiệm vụ cận vệ cho Bác Hồ. Được gặp Bác, ở bên Người, với ông Chuyên đây chính là một phần thưởng lớn. Tiếng là cận vệ nhưng nhiệm vụ chính của ông và 2 người khác (cùng quê ở Nam Đàn) là học tập, rèn luyện và lao động, với những công việc thường ngày như đào hầm, chặt nứa làm nhà sàn, tăng gia sản xuất…
Ông Chuyên là một trong những người được chứng kiến những thời khắc vô cùng quan trọng, hiểu rõ vai trò “linh hồn của chiến dịch Điện Biên Phủ”, “Tướng quân tại ngoại” và lời dạy “đánh chắc thắng” của Bác Hồ. Đó là những buổi họp của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng ở Tỉn Keo, huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên bàn về kế hoạch chiến lược Đông Xuân 1953-1954 vào tháng 10/1953, do Bác chủ trì; thời khắc Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến Khuổi Tát chào Bác trước khi lên đường ra mặt trận vào tháng 1/1954.
Ông Hồ Viết Chuyên kể: Bác hiền từ, giản dị, luôn gần gũi yêu thương. Ở bên Người, bản thân ông và các cận vệ luôn có cảm giác như cha với con chứ không phải Chủ tịch nước với người lính… Những câu nói, hành động của Bác, ông Chuyên luôn xem đó là những bài học lớn: Có lần ông và các cận vệ đi hái măng về ăn. Bác thấy các cháu hái nhiều, ăn không hết, Bác mới kêu các cháu lại và dạy rằng: Măng này sau sẽ lớn thành mét, thành tre có thể dựng nhà, hòa bình rồi sẽ sản xuất giấy. Chúng ta hái thế này thì rất phí phạm”.
Đó còn là cái Tết nơi chiến khu, bữa ấy, Bác gọi 3 chú cận vệ lại cùng chuyện trò và bảo buổi này là họp đồng hương, hàn huyên tâm tình chuyện quê, ai muốn hỏi gì Bác cứ hỏi. Ông Chuyên đánh liều hỏi Bác đôi điều chuyện riêng tư - Bác cười và trả lời: “Là con người thì ai cũng có đầy đủ cảm xúc. Vì một tình yêu tột cùng là tình yêu đất nước, dân tộc, Bác đành gác lại chuyện riêng tư”…
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, ông Hồ Viết Chuyên còn có thêm 6 năm được làm cận vệ cho Bác khi là thành viên Đội bảo vệ thuộc Bộ Công an. Đến năm 1960, vì gia cảnh nhà khó khăn, ông Chuyên xin về quê. Chào từ biệt, Bác Hồ đã dặn rằng: “Là người đảng viên, người lính, về địa phương phải là nòng cốt của phong trào”… Những lời căn dặn, việc làm của Bác mãi theo suốt chặng đường sinh sống và làm việc  của ông, về quê, ông Chuyên đã xung phong làm đội trưởng TNXP làm đường sắt Hàm Rồng - Bến Thủy, rồi chuyển ngành sang làm vật tư nông nghiệp Nghệ An, nghỉ chế độ vào năm 1972.
Trong buổi chiều tà, ông Chuyên trịnh trọng, nâng niu tấm Huân Chương Chiến thắng hạng Nhất được Chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa trao tặng ngày 7/4/1958 do Bộ Quốc phòng - Tổng Tư lệnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp ký vì đã có thành tích trong thời kỳ kháng chiến cho các cháu mình xem… Câu chuyện kể cho các cháu mình nghe về Bác không còn mạch lạc nhưng chắc rằng các cháu của ông đã cảm nhận được niềm tự hào của ông về những tháng ngày xưa ấy...
Thanh Sơn - Cảnh Nam

tin mới

Bâng khuâng... làng nồi Trù Sơn

Bâng khuâng... làng nồi Trù Sơn

(Baonghean.vn) - Hội tụ đầy đủ tiềm năng, lợi thế để phát triển mô hình du lịch trải nghiệm, nhưng để nghề làm nồi đất Trù Sơn (Đô Lương) vươn xa thì còn cần rất nhiều yếu tố…

Lưu giữ điệu ru của người Thái cổ

Lưu giữ điệu ru của người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Để lưu giữ những làn điệu ru con của dân tộc Thái, các thành viên CLB Bảo tồn bản sắc văn hóa Thái tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu) đã thay nhau tìm hiểu, ghi chép lại các điệu hát ru, đồng thời tổ chức các lớp học để truyền dạy cho con cháu.

Điểm tựa của những người phụ nữ vùng biển

Điểm tựa của những người phụ nữ vùng biển

(Baonghean.vn) - Thấu hiểu nỗi đau của những người vợ mất chồng, của con mất cha nơi biển lớn, Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp tại vùng biển Quỳnh Lưu đã tích cực đồng hành với những người phụ nữ yếu thế, tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ, sẻ chia với những hoàn cảnh khó khăn.

Làng khoa bảng ở Nghệ An làm du lịch

Làng khoa bảng ở Nghệ An làm du lịch

(Baonghean.vn) - Hiếm có một vùng quê nào lại có nhiều người đỗ đạt thành danh và có nhiều di tích được xếp hạng như xã Quỳnh Đôi (Quỳnh Lưu). Nắm bắt lợi thế đó, gần đây địa phương này đã tiên phong phát triển du lịch, với những tour du lịch mang nhiều ý nghĩa.

Cùng Mường Chiêng Ngam vui hội Hang Bua

Cùng Mường Chiêng Ngam vui hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Lễ hội Hang Bua ở huyện Quỳ Châu là một sinh hoạt văn hóa tâm linh của cộng đồng người Thái phía Tây Bắc Nghệ An. Sinh hoạt văn hóa này cũng là không gian lưu giữ những nét truyền thống của cư dân bản địa vừa góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của người dân địa phương

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…