Khói thuốc lá thụ động là một trong các tác nhân gây nhiều bệnh về tim mạch, phổi, làm suy giảm chức năng hô hấp và ảnh hưởng tới chức năng sinh sản của nam và nữ.
Hút thuốc lá thụ động là gì?
Hút thuốc lá thụ động là hình thức hít khói thuốc từ không khí, mà không trực tiếp hút thuốc lá hoặc thuốc lào, xì gà. Dòng khói phụ từ đầu điếu thuốc lá đang cháy tỏa ra ngoài trộn với khói chính người hút thuốc lá nhả ra tạo thành “khói thuốc lá tỏa ra môi trường” hay còn gọi là “khói thuốc lá thụ động” và hành động hít phải khói thuốc lá này được gọi là “hút thuốc lá thụ động”.
 |
| Hút thuốc lá thụ động là một nguy cơ lớn ảnh hưởng tới sức khỏe, với việc người hút hít vào lượng chất độc hại gấp hàng chục lần. Ảnh Minh Họa |
Tại sao hút thuốc lá thụ động lại là một vấn đề cần nghiêm túc xem xét?
Đó là vì, khói thuốc lá cũng là tác hại gián tiếp dẫn đến những nguy cơ về ung thư, cũng như nhiều loại bệnh khác. Khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc lá đang cháy độc hại hơn khói thuốc lá do người hút hít vào vì có chứa nhiều chất độc hại hơn gấp 26 lần do cháy ở nhiệt độ cao và không qua bộ phận lọc.
Theo một số thống kê mới đây của các nhà khoa học, khói thuốc chứa hơn 7.000 hợp chất hóa học, trong đó có 250 hóa chất độc hại, và có ít nhất 69 hóa chất được biết đến như chất gây ung thư.
Nghiên cứu trên phạm vi quốc tế trong 20 năm gần đây về ảnh hưởng của khói thuốc lá thụ động đã chỉ ra rằng: Khói thuốc lá thụ động là một trong các tác nhân gây nhiều bệnh về tim mạch, phổi, làm suy giảm chức năng hô hấp và ảnh hưởng tới chức năng sinh sản của nam và nữ. Người thường xuyên hít phải khói thuốc tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành lên 25-30%, mắc bệnh phổi lên 20-30% và tăng nguy cơ đột quỵ lên 82%. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường xuyên hít phải khói thuốc lá sẽ làm tăng tỷ lệ viêm đường hô hấp dưới (như viêm phế quản, viêm phổi) và viêm tai giữa; làm tăng các triệu chứng của đường hô hấp mãn tính như hen; làm giảm sự phát triển của phổi và tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh. Phụ nữ mang thai hít phải khói thuốc lá trong quá trình mang thai có thể gây biến đổi sự phát triển của bào thai, dễ sảy thai, đẻ non hoặc sinh con nhẹ cân.
Theo một số nghiên cứu, tỷ lệ bị phơi nhiễm với khói thuốc lá tại nhà cao hơn nhiều so với tại nơi làm việc. Đặc biệt, theo một số nghiên cứu cho thấy tỉ lệ phơi nhiễm với khói thuốc lá ở nhà của phụ nữ và trẻ em chiếm tỷ lệ 50-70%. Qua một vài con số đã nghiên cứu cũng cho thấy, tỷ lệ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động ở Việt Nam cũng rất cao.
Đây cũng chính là cơ sở khoa học để Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá hiện hành quy định rõ các địa điểm công cộng cấm hút thuốc lá hoàn toàn. Cụ thể, theo Điều 11 của Luật này quy định các địa điểm công cộng cấm hút thuốc lá hoàn toàn bao gồm:
Các địa điểm công cộng cấm hút thuốc lá hoàn toàn cả trong nhà và trong phạm vi khuôn viên (cơ sở y tế; cơ sở giáo dục, trừ các cơ sở quy định tại điểm b, khoản 2, Điều này; cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao); các địa điểm công cộng cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà (nơi làm việc; trường cao đẳng, đại học, học viện; địa điểm công cộng, trừ các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này và khoản 1, Điều 12 của Luật này) và cấm hút thuốc lá hoàn toàn trên một số phương tiện giao thông công cộng là ô tô, tàu bay.
Ngoài các địa điểm công cộng cấm hút thuốc lá hoàn toàn được quy định tại Điều 11 của Luật, có một số địa điểm công cộng khác hiện đã có quy định cấm hút thuốc lá nhưng việc thực hiện còn rất hạn chế. Nguyên nhân của tình trạng này là tỷ lệ hút thuốc lá ở Việt Nam còn khá cao. Trong điều kiện hiện nay của Việt Nam, việc cấm hút thuốc lá hoàn toàn tại các địa điểm này là chưa khả thi nên bên cạnh việc quy định các địa điểm công cộng cấm hút thuốc lá hoàn toàn, cần có cơ chế cho phép tại một số địa điểm công cộng, người chủ địa điểm được tổ chức một nơi dành riêng cho người hút thuốc lá.
Quy định này vừa bảo đảm ngăn ngừa ảnh hưởng của khói thuốc lá đến sức khỏe của người khác, vừa bảo đảm nhu cầu của những người hút thuốc lá, ngăn ngừa nguy cơ vi phạm quy định cấm hút thuốc lá của họ, tạo hành vi và thói quen văn minh khi sử dụng thuốc lá, tránh “nhờn” luật. Đồng thời, quy định này cũng tạo ra sự khó khăn, bất tiện cho người hút thuốc lá (vì họ chỉ được hút tại những nơi dành riêng) sẽ có tác dụng giúp họ giảm dần việc hút thuốc lá, tăng động lực bỏ thuốc lá.
