Cần bổ sung vào văn bản hướng dẫn nội dung: “Hành hung nhà báo, phóng viên đang tác nghiệp đúng pháp luật hoặc trả thù vì nhà báo, phóng viên đăng bài tố cáo tiêu cực, sai phạm được coi là cố ý gây thương tích ‘vì lý do công vụ của nạn nhân”.
Sự việc Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng bị hành hung như một giọt nước tràn ly trong hàng chục vụ hành hung, tấn công, cản trở nhà báo diễn ra trong vòng chưa đầy 1 năm nay. Đã đến lúc các cơ quan hữu trách cần vào cuộc mạnh mẽ để bảo vệ nhà báo quyết liệt hơn, mạnh mẽ hơn.
Để góp tiếng nói về vấn đề này, dưới góc độ pháp luật, PV đã có cuộc trao đổi với Luật sư Phạm Công Út, Trưởng Văn phòng Luật sư Phạm Nghiêm (Đoàn Luật sư Tp HCM). Luật sư Phạm Công Út cho rằng: “Theo tôi, dự thảo Luật Báo chí cần bổ sung thêm quy định nghiêm cấm việc trả thù các nhà báo sau khi họ đưa tin theo khuôn khổ hoạt động báo chí một cách hợp pháp”.
 |
| Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng. Ảnh: CTV Zing.vn |
Thưa luật sư, ngày 24/3, Báo Lao động vừa đăng tin Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng, cây viết phóng sự kỳ cựu vừa bị hành hung giữa ban ngày. Đọc những dòng này, luật sư có suy nghĩ gì?
Có lẽ không chỉ riêng tôi mà những người khác đều thấy sự tấn công có chủ đích vào nhà báo Đỗ Doãn Hoàng mang tính bạo lực nhằm “dằn mặt” chứ không phải nhằm tước đoạt mạng sống của nhà báo.
Nhưng chủ đích ấy nhằm mục đích gì thì hiện nay khi chưa bắt được các hung thủ, chưa thể có câu trả lời xác đáng. Vì nghề phóng viên nhà báo vốn là một nghề nguy hiểm, không chỉ riêng ở nước ta mà còn ở rất nhiều quốc gia khác, mạng sống của phóng viên đôi khi bị đe dọa hoặc bị tước đoạt vì những bài báo nóng hổi do phản ánh bộ mặt khác của xã hội do phóng viên đưa tin trên mặt báo.
Nhìn từ góc độ pháp luật, theo luật sư, những người hành nghề báo nói chung, những nhà báo điều tra nói riêng đã được pháp luật bảo vệ chưa?
Việc bảo vệ bằng pháp luật thì trừ Luật Báo chí bất kỳ công dân nào cũng được pháp luật Hình sự bảo vệ chứ không riêng nhà báo.
Tuy nhiên, những nghề nghiệp có độ rủi ro cao do va chạm nhiều thì tổ chức nghiệp đoàn của ngành nghề chính là những tập hợp đại diện để yêu cầu các cơ quan chức năng có trách nhiệm vào cuộc điều tra để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp thành viên của mình khi thành viên ấy bị đe dọa hoặc bị tấn công.
Nhưng việc bảo vệ các nhà báo nhìn qua đôi khi còn thấy cảm giác người có thẩm quyền lại lơ là hơn người dân bình thường, vì sự va chạm hoặc thành kiến nào đó vẫn có thể có, nhất là với những phóng viên có thành tích mạnh mẻ trong lĩnh vực viết phóng sự hoặc điều tra theo yêu cầu của bạn đọc.
Nếu theo quy định của pháp luật, những kẻ hành hung, đặc biệt những kẻ đứng sau sẽ phải chịu trách nhiệm thế nào?
Theo quy định của pháp luật hiện hành thì chủ yếu tùy thuộc vào tỉ lệ thương tật của nhà báo sau khi được trưng cầu giám định pháp y.
Nhưng sau ngày 01/7/2016 thì chỉ cần mục đích của người tấn công bạo lực nhằm trả thù các bài viết của phóng viên, dù tỉ lệ thương tật bằng 0% thì vẫn có thể bị khởi tố theo điểm o, khoản 1, điều 134 với mức phạt tù có thể lên đến 03 năm. Nếu tỉ lệ thương tật từ 11% trở lên đến 30% thì mức hình phạt có thể lên đến 05 năm tù. Những người đứng sau có vai trò chủ mưu, xúi giục hoặc thuê người khác tấn công nhà báo cũng phải chịu trách nhiệm hình sự với vai trò đồng phạm cùng những người trực tiếp tấn công.
Theo tôi, cần bổ sung vào văn bản hướng dẫn Bộ luật Hình sự 2015 nội dung: “hành hung nhà báo, phóng viên đang tác nghiệp đúng pháp luật hoặc trả thù vì nhà báo, phóng viên đăng bài tố cao tiêu cực, sai phạm được coi là cố ý gây thương tích ‘vì lý do công vụ của nạn nhân”, để pháp luật được áp dụng thống nhất.
 |
| Chiếc mũ bảo hiểm "cứu" nhà báo Đỗ Doãn Doàng khỏi trận đòn hội đồng. Ảnh: C.N ( Zinng.vn) |
Với những tội danh đó đã đủ sức răn đe hay chưa, thưa luật sư?
Theo tôi, Bộ luật Hình sự năm 2015 đã cụ thể hóa thêm một số trường hợp mà Bộ luật Hình sự hiện nay còn mơ hồ, đồng thời hình phạt đã nghiêm khắc hơn so với Bộ luật Hình sự hiện hành rất nhiều. Điều đó sẽ tăng thêm tính răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội.
Hiện nay Quốc hội đang thảo luận, thông qua Luật Báo chí, luật sư có đề nghị gì với QH để có cơ chế báo vệ nhà báo tốt hơn không?
Tại điều 9 khoản 12, dự thảo Luật Báo chí có quy định nghiêm cấm việc đe doạ, uy hiếp tính mạng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phá huỷ, thu giữ phương tiện, tài liệu, cản trở nhà báo, phóng viên hoạt động nghề nghiệp đúng pháp luật.
Nhưng theo tôi, dự thảo Luật Báo chí cần bổ sung thêm quy định nghiêm cấm việc trả thù các nhà báo sau khi họ đưa tin theo khuôn khổ hoạt động báo chí một cách hợp pháp.
Trường hợp nhà báo Đỗ Doãn Hoàng bị tấn công cũng có thể là một vụ trả thù sau khi anh ấy đăng loạt bài phóng sự điều tra nào đó, nếu nghi ngờ này là đúng thì đây chính là một ví dụ minh hoa sinh động cho quy định nghiêm cấm việc trả thù nhà báo như tôi vừa đề cập ở trên trong Dự thảo Luật Báo chí lần này.
“Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn gây nguy hại cho từ 02 người trở lên;
b) Dùng a-xít sunfuric (H2SO4) hoặc hóa chất nguy hiểm khác gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác;
c) Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân;
d) Phạm tội 02 lần trở lên;
đ) Phạm tội đối với 02 người trở lên;
e) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
g) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng mình, thầy giáo, cô giáo của mình;
h) Có tổ chức;
i) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
k) Phạm tội trong thời gian đang bị tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù hoặc đang bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
l) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe do được thuê;
m) Có tính chất côn đồ;
n) Tái phạm nguy hiểm;
o) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân”.
Theo Infonet
