(Baonghean) Tại địa bàn xã Trù Sơn (Đô Lương) hiện có 3 cơ sở nhiều năm qua ngang nhiên hoạt động khai thác đá trái phép tại lèn Mười Hai Thung. Người ta tự do đưa cả phương tiện cơ giới vào khai thác đá giữa ban ngày gây ô nhiễm môi trường, thất thoát nghiêm trọng nguồn tài nguyên quốc gia. Câu hỏi đặt ra là tại sao việc khai thác đá trái phép ở Trù Sơn vẫn tồn tại suốt nhiều năm qua?
C HÚNG tôi lần đường tìm về xã Trù Sơn - Đô Lương những ngày nắng gắt,vòng vèo qua những dải núi lèn Mười Hai Thung, tôi tiếp cận được điểm khai thác đá trái phép đầu tiên của “Hải Hợi” (biệt danh người dân địa phương thường gọi). Tại đây, người ta đã mở hẳn một con đường cấp phối vàotận khu vực lèn đá, xe ô tô, công nông hàng ngày vào tận nơi chở đá. Ngay tại phía cuối đường “Hải Hợi” dựng tạm căn nhà để thu tiền mỗi khixe chở đá“xuất bến”.
Khu vực khai thác đá trái phép của “Hải Hợi”.
Tại điểm khai thác này, lèn đá bị đào bới vô tội vạ, khoét lõm hàm ếch, những “phu đá” vẫn vô tư làm việc phía dưới, nguy cơ sập lèn đá có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Hầu hết các lao động người địa phương được “Hải Hợi” thuê làm đá đều là những nông dân chân lấm tay bùn không có chuyên môn nghiệp vụ về khai thác đá nên tai hoạ luôn rình rập. Được biết, khu vực khai thác đá trái phép của “Hải Hợi” thuộc diện tích cấp phép của Công ty CP Khai thác đá 99. Đã nhiều lần Công ty có ý kiến với các ngành chức năng về việc các đối tượng khai thác đá trái phép, tuy nhiên “Hải Hợi” vẫn ngang nhiên ngày đêm khai thác. Một người dân địa phương cho biết: Do khai thác đá trái phép, không phải đóng góp ngân sách Nhà nước và các loại phí theo quy định nên các điểm khai thác này bán đá với giá rẻ. Bình quân mỗi ngày tại điểm khai thác đá của “Hải Hợi” bán được từ 12 - 15 xe ô tô, công nông, mỗi ngày thu lãi từ 3 - 5 triệu đồng.
Chúng tôi tiếp tục lần đường đến các điểm khai thác của “An Éo” (biệt danh người dân địa phương thường gọi), ông Loan. Mặc dù giữa trưa trời nắng như đổ lửa nhưng tại các điểm khai thác này xe công nông vào bốc đá vẫn hết sức nhộn nhịp. Cả núi đá bị bóc dựng đứng lở lói, những tảng đá chênh vênh trên ngọn núi như đang chực chờ đổ xuống. Quan sát kỹ, chúng tôi thấy họ đem theo máy khoan, máy đục vào tận điểm khai thác, một số “phu đá” chẳng có dây an toàn leo thẳng lên vách lèn để khoan đá. Theo người dân cho biết, cơ sở khai thác đá này nổ mìn bất kể giờ giấc, đá văng ra cả khu vực đường giao thông. Mùa xây dựng nhu cầu đá cần nhiều, các điểm khai thác trái phép còn ngang nhiên mang theo cả phương tiện cơ giới như máy đào, máy xúc vào để xúc đá.
Ông Nguyễn Sĩ Đờu - Chủ tịch UBND xã Trù Sơn giải thích: Mới đây, đoàn liên ngành của tỉnh đã kiểm tra tại lèn Mười Hai Thung và tịch thu 4 máy khoan, máy nén khí giao cho xã. Xã thành lập đoàn thường xuyên kiểm tra tại khu vực nàyvì lo tai nạn lao động xảy ra. Ông Đờu còn khẳng định chắc chắn rằng, các điểm khai thác đá trái phép không sử dụng mìn, chủ yếu khoan và cạy đá bằng thủ công (?).
Lèn đá Mười Hai Thung Trù Sơn nằm trong khu vực du lịch sinh thái có nhiều hòn đá tự nhiên rất đẹp, nhưng hàng ngày đang bị “xẻ thịt” không thương tiếc. Nếu các cơ quan chức năng không sớm có biện pháp đẩy đuổi các điểm khai thác đá trái phép trên thì không lâu nữa, cảnh quan của lèn Mười Hai Thung, xã Trù Sơn sẽ bị tàn phá nặng nề.
