Cam Xã Đoài lòng vàng tại xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc là giống cam đắt tiền nhất trên địa bàn Nghệ An. Với hương vị thơm ngon đặc trưng cùng với sản lượng khan hiếm trên thị trường, giá cam tiến vua này vào mùa thu hoạch có thể lên đến 70.000 - 80.000 đồng/quả và luôn trong tình trạng "cháy hàng", nhất là trong dịp Tết.
 |
Nhiều vườn cam tại xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc rụng quả hàng loạt sau các đợt mưa vừa qua. Ảnh: Q.A |
Mặc dù sở hữu những vườn cam đắt giá, tuy nhiên thời điểm này, hầu hết người trồng cam tại xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc đều không vui. Nguyên nhân là do sau các đợt mưa lũ vừa qua, những vườn cam Xã Đoài đã rụng quả hàng loạt, nhiều hộ lo mất Tết sau 1 năm dày công chăm sóc.
Gia đình ông Phạm Minh Tiến ở xóm Phượng Sơn, xã Nghi Diên có 70 gốc cam Xã Đoài lòng vàng bắt đầu vào vụ thu hoạch. Nhiều khách hàng tại các địa phương đã liên hệ để đặt hàng Tết từ đầu tháng 12, tuy nhiên, ông không dám hứa sẽ cung ứng đầy đủ lượng cam cho khách như các năm trước.
 |
Số lượng cam của gia đình ông Tiến hiện chỉ bằng 50% so với các năm trước. Ảnh: Q.A |
Ông Tiến thở dài: Các đợt mưa vào tháng 10 và 11 vừa qua quá nặng, vườn cam của tôi bị ngập úng nhiều ngày, nước rút chậm. Sau khoảng 2 tuần, cam bắt đầu có dấu hiệu rụng, đến nay, nhiều cây đã rụng đến 50% số quả. Cá biệt có những cây cho 200 - 300 quả mỗi năm thì nay chỉ khoảng 50 - 70 quả. Chưa bao giờ vườn cam lại thiệt hại nặng nề như thế...
Cách đó không xa, gia đình ông Nguyễn Văn Cường cũng "đau đầu" vì không có cách nào có thể hãm được quả rụng. Ông Cường cho biết, đặc tính của cây cam là rễ không chịu được ngập nước; Gia đình đã tính toán kỹ phương án thoát nước cho vườn cam nhưng thời điểm mưa lớn vừa qua không thể thoát kịp vì khắp nơi đều ngập băng. Sau khi nước rút, gia đình cũng đã tích cực dọn vệ sinh, bón phân, rải vôi... nhưng không mang lại hiệu quả, số quả rụng đã nhiều hơn quả còn treo trên cây.
 |
Các gốc cam được quét vôi để ngừa côn trùng, sâu bệnh sau mưa. Ảnh: Q.A |
Đó cũng là tình trạng chung của hàng chục hộ trồng cam trên địa bàn xã Nghi Diên thời điểm này. Ông Phan Công Dương - Chủ tịch UBND xã Nghi Diên cho biết: Toàn xã có khoảng 30ha cam Xã Đoài, trồng rải rác ở các xóm, trong đó tập trung tại các xóm Phượng Sơn, Quyết Thắng... Theo khảo sát của địa phương, hiện nay có đến 60% diện tích cam trên địa bàn bị rụng quả hàng loạt sau mưa lũ, lượng cam cung ứng cho thị trường năm nay chắc chắn không thể bằng các năm trước.
"Điều đáng nói, chất lượng cam cũng giảm so với các năm. Hiện địa phương cũng đã có báo cáo gửi huyện và các đơn vị để có giải pháp cải thiện các vườn cam, nhất là thời điểm Tết đang cận kề..." - Ông Dương nhấn mạnh.
Hiện nay, bà con đang dồn toàn lực để chăm sóc các gốc cam còn có khả năng sinh trưởng; tập trung quét vôi vào thân cây để tránh nấm mốc, bọc bao quả để hạn chế côn trùng, giảm thiểu khả năng rụng. Đồng thời, chủ động phòng trừ các loại bệnh thường xuất hiện sau lũ lụt như bệnh loét, bệnh xì mủ gốc hoặc bệnh vàng lá thối rễ...
 |
Đối với số lượng cam còn lại, bà con đang tập trung bọc, chăm sóc để có thể giữ lại được để bán trong dịp Tết sắp tới. Ảnh: Q.A |
Hiện nay, không chỉ cam Xã Đoài ở xã Nghi Diên mà các vùng cam khác trên địa bàn tỉnh cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi các đợt mưa lũ vừa qua, do đó, dự kiến nguồn cung năm nay sẽ giảm mạnh, giá cam vì thế mà cũng sẽ tăng cao hơn so với các năm trước, bù đắp phần nào thiệt hại.
Theo cuốn Lịch sử xã Nghi Diên (huyện Nghi Lộc, Nghệ An), cam Xã Đoài được các cố đạo người Pháp mang đến Xã Đoài cách đây hơn 100 năm. Sau thời gian ngắn đã tạo nên một thương hiệu cam nổi tiếng mang tên ngôi làng mà nó hợp duyên, làng Xã Đoài. Hiện cam Xã Đoài tại xã Nghi Diên là giống cam đắt nhất tại các tỉnh miền Trung, có thời điểm xấp xỉ 100.000 đồng/quả.
Các vị cao niên trong làng cho rằng, cam Xã Đoài còn được người dân địa phương gọi là cam "tiến vua", do thời trước loại cam này chỉ có tầng lớp vua quan mới có điều kiện thưởng thức. Điều đặc biệt hơn là chỉ có đất ở vùng Xã Đoài mới trồng được loại cam cho vị ngon ngọt đặc trưng, nếu đưa giống đi nơi khác trồng sẽ không còn hương vị này.
