Bài 1: Đêm trắng xuyên quốc lộ

(Baonghean) - Có thể nói, vấn nạn xe quá khổ, quá tải trên địa bàn  Nghệ An đã giảm thiểu rõ rệt. Có được kết quả ấy, bên cạnh sự quan tâm vào cuộc của các cấp, ngành, lực lượng chức năng, là đóng góp đáng ghi nhận của thanh tra ngành GT&VT. Phóng viên Báo Nghệ An đã có hai đêm trắng cùng lực lượng thanh tra giao thông xuyên các quốc lộ để "thấu" những vất vả trong xử lý xe quá khổ, quá tải... 

Hành trình Quốc lộ 7

Hẹn chờ rồi cũng đến dịp, được có những đêm trắng cùng lực lượng thanh tra giao thông – Sở GT&VT Nghệ An xuyên các tuyến quốc lộ trên địa bàn tỉnh. 9h ngày 21/7, anh Phan Huy Chương, Phó Chánh thanh tra Sở GT&VT gọi qua điện thoại: “20h có mặt ở Ngã ba Diễn Châu nhé!” - Đi hướng nào anh? "Chưa rõ. Giờ ấy cứ ra mới biết!" - anh bảo. Biết việc tuần tra phải bí mật, nên đúng 8h, chúng tôi có mặt ở điểm hẹn. Cùng lúc ấy, chiếc Jolie có dòng chữ Thanh tra giao thông cũng lướt tới. Chờ chúng tôi lên xe, anh Chương nói khẽ: "Ngược Quốc lộ 7. Có tin báo, đêm nay sẽ có khoảng 30 xe chở gỗ Lào chạy về xuôi...”. Rồi nói với Trương Chí Công - công chức thanh tra trẻ, lái xe cho đoàn: Nhớ chạy tránh khu vực đông dân cư kẻo lộ công tác nhé!

Thực hiện cân tải trọng chiếc xe biển số Lào U2 - 6921 (vượt 69% tải trọng quy định).

Vì vòng tránh khu dân cư, khu vực đông người, nên xuất phát từ 21h mà mãi hơn 23h chúng tôi mới tới được điểm giao nhau giữa QL7 và đường Hồ Chí Minh. Ở đây, đoàn tiếp lên xe một thùng nước khoáng và mấy bịch lương khô. "Công việc trắng đêm. Phải “trang bị” mấy thứ này để chống đói... " - Trần Việt Hà, Đội phó đội TTGT trạm Ngã ba Săng Lẻ lễ mễ bưng thùng nước và lương khô lên xe nói. Thầm thì với ai đó qua điện thoại, anh Chương nói: Các xe gỗ Lào đang ở Khe Nằn (Tương Dương). Có lẽ phải đợi vài tiếng nữa họ mới xuống đây. Và anh quyết định, đến địa bàn xã Đỉnh Sơn (Anh Sơn) thì dừng nghỉ chờ. Nép xe vào một xóm nhỏ khoảng 20 phút, một bác công an xã đi tuần dừng lại trò chuyện và khuyên: “Có mấy thanh niên đã biết xe dừng ở đây. Có lẽ di chuyển đến nơi khác thì hơn đấy!” Lại tiếp tục di chuyển, đến gần 1h sáng ngày 22/7, xe chúng tôi tới địa phận huyện Tương Dương. Ở góc khuất quan sát, bắt đầu thấy các xe chở gỗ Lào xuôi về. Cứ quãng 15 - 20 phút, có một tốp chừng 3 - 4 chiếc, toàn ô tô đầu kéo loại 5 - 6 cầu chở hai loại gỗ tròn và gỗ đã cưa xẻ vuông vức được xếp gọn ghẽ trong thùng và chở với số lượng ít.

Thử dừng vài chiếc kiểm tra xem sao - chúng tôi đề nghị. 2h25', lựa mấy chiếc xe chở gỗ tròn có vài cây dài vượt thùng khoảng 30cm, thanh tra viên Đậu Thanh Lĩnh ra hiệu lệnh dừng kiểm tra. Cho xe đi trên cân điện tử, rồi các thanh tra viên mời lái xe đến kiểm tra phiếu cân. "Vượt từ 7 - 10% quy định nhé. Lần này nhắc nhở thôi. Lần sau nhớ chở đúng quy định" - anh Chương nói với lái xe. Rồi lại nói với chúng tôi: "Mấy tháng vừa qua ta liên tục kiểm tra nên bây giờ họ đã tuân thủ việc hạ tải ngay tại Cửa khẩu Nậm Cắn. Như vậy là có tất cả 28 xe gỗ xuôi về, tin báo chuẩn. Thế cũng tốt. Nhiệm vụ của mình quan trọng nhất là tạo nhận thức cho chủ xe và lái xe mà. Bây giờ xuôi về rồi kiểm tra các xe đi ngược lên, giờ này bắt đầu có xe ngược rồi đấy".

Xe chở gỗ Lào xuôi về chấp hành nghiêm, nhưng những xe ngược lên thì chưa hẳn. Đúng 3h sáng, tại km 135 + 200, đoàn phát hiện một chiếc xe đầu kéo mang biển kiểm soát 37C - 04509 kéo theo rơ-mooc chở bồn xi măng lặc lè ngược dốc. Chờ xe lên đến đỉnh dốc, cán bộ thanh tra ra hiệu lệnh dừng lại. Lái xe nhanh chóng ra khỏi buồng lái. "Đề nghị cho kiểm tra giấy tờ và chuẩn bị cân xe" – thanh tra viên Đậu Đình Lĩnh nói. Lẳng lặng đi ra một góc khuất, rút điện thoại gọi cho một ai đó rồi lái xe quay trở lại đề nghị anh Lĩnh nghe máy. "Tôi đang làm nhiệm vụ. Đề nghị anh chấp hành, xuất trình giấy phép lái xe, giấy tờ xe để tiến hành cân tải trọng xe". Nghe vậy lái xe tiến lại anh Chương xin  được bỏ qua. “Anh nên chấp hành. Nếu không chúng tôi buộc phải đưa xe về trạm! - anh Chương khuyên. Lúc này lái xe đành xuất trình giấy tờ và cho xe chạy qua cân điện tử. Chỉ số cho thấy: xe vượt 48% tải trọng quy định. Lái xe là Phan Văn Hồng (trú tại xã Diễn Thái, Diễn Châu), vận chuyển xi măng từ Nghi Sơn sang Lào đã buộc phải chấp nhận ký vào biên bản vi phạm lỗi chở quá tải trọng...

Dịch chuyển trên Quốc lộ 7, đoàn tiếp tục xử lý vi phạm quá tải với xe Huyndai mang biển kiểm soát 37C - 10880 do lái xe Nguyễn Văn Dũng (trú tại TP. Vinh) chở hàng từ TP. Vinh lên Mường Xén vì vượt quá tải trọng 103%; và xe chở mét mang biển kiểm soát 07009 do lái xe Phạm Văn Tùng (trú tại xã Tường Sơn, Anh Sơn) điều khiển vi phạm lỗi chở vượt chiều cao thùng xe gần 1m, vượt chiều dài thùng xe 1,6m. Những lái xe này, sau khi được chỉ rõ lỗi phạm, đều chấp hành ký vào biên bản và tìm điểm hạ tải. Lúc này, trời đã sáng rõ mặt người.

Trên đường Hồ Chí Minh

Rời QL7, chúng tôi được nghỉ 3 tiếng tại Lâm trường Con Cuông. Sau đó, xuyên đường Hồ Chí Minh để về "doanh trại" gần cầu Dinh (Quỳ Hợp). Sau một đêm trắng, ai nấy đã thấm mệt, tranh thủ nghỉ ngơi. Đến 23h45' cùng ngày, anh Chương gọi mọi người dậy: “Xe đến rồi. Giờ ta đi một vòng QL48 và đường Hồ Chí Minh nhé!". Quốc lộ 48 khá bình yên. Những chiếc xe hiệu Howo (được gọi là "hổ vồ") của các doanh nghiệp Hải Hà, An Sơn, Trung Hải, Long Anh..., từng là hung thần của các tuyến đường nay di chuyển trên QL 48 đều cắt xuống còn 60cm, đá trắng xếp nhỉnh lên bề mặt chừng vài cm và được bịt kín bạt để chống rơi vãi xuống mặt đường. "Từ khi có trạm kiểm tra ở Ngã ba Săng Lẻ (xã Tam Hợp, Quỳ Hợp) thì các doanh nghiệp khai thác khoáng sản ở Quỳ Hợp chấp hành nghiêm túc hẳn. Có một số xe chưa cắt thùng thì chỉ dám đi lại trong mỏ. Thi thoảng, mới thấy có xe liều chở vun cao thành thùng. Những xe đó hầu như cũng không qua nổi Ngã ba Săng Lẻ..." - Đội phó Trần Việt Hà cho biết.

Một xe chở mét chở quá khổ bị phát hiện.

2h sáng ngày 23, chúng tôi rời QL48 nhập vào đường Hồ Chí Minh, hướng ra Thanh Hóa vì anh Chương nhận được thông tin, dịp này có nhiều xe chở gỗ keo nhập cho doanh nghiệp phía Bắc. "Thể nào cũng có chủ xe lợi dụng đêm khuya chở quá trọng tải" - anh Chương nói. Quả không sai, đi hết địa phận Nghệ An, lúc quay trở lại đến khu vực sát Nhà máy sữa TH (Nghĩa Đàn), đoàn phát hiện 3 chiếc xe chở keo và 1 xe chở gỗ củi ngược ra Bắc và đều có dấu hiệu vi phạm chở quá tải, vượt chiều dài thùng xe. Sau khi dừng xe yêu cầu xuất trình giấy tờ, các lái xe đều không chấp hành. Hầu hết, đều lấy lý do chạy chuyến, đã bị công an tạm giữ giấy tờ. Chỉ rõ các lỗi phạm, giải thích về mặt pháp luật để yêu cầu chấp hành nghiêm quy định, các lái xe vẫn không chịp chấp hành. Chỉ đến khi Phó Chánh thanh tra Phan Huy Chương yêu cầu đưa xe về trạm để thực hiện việc tạm giữ vì xe không có giấy tờ và lái xe không có giấy phép lái xe, thì cả  4 lái xe mới chấp nhận xuất trình giấy tờ và ký vào biên bản vi phạm. Lái xe Trịnh Tuấn Đạt (trú tại xã Minh Hợp, Quỳ Hợp), điều khiển xe mang biển kiểm soát 37C - 13044, mắc lỗi tự ý thay đổi kích thước thùng xe sau ký nhận vào biên bản giải thích về hành vi lẩn tránh chấp hành kiểm tra của mình: "Hy vọng làm vậy may ra lại được các bác ấy... bỏ qua!".

Đến 3h sáng ngày 23, tại km 635 + 600, đoàn phát hiện xe đầu kéo 5 cầu BKS U2 - 6921 (biển kiểm soát của Lào) chở quá tải trọng, khi di chuyển trên đường, các lốp xe liên tục được tưới nước để giảm ma sát. Dừng chiếc xe này để kiểm tra tải trọng. Thực tế xe sau khi cân lên đến 57,6 tấn trong khi tải trọng cho phép chỉ là 34 tấn; vượt 23,6 tấn, đúng 69% so với quy định. Cũng như những lái xe chở keo, lái xe U2 - 6921 là Ngô Trí Giáo (trú tại xã Diễn Kỷ, Diễn Châu) cũng có những "chiêu" kỳ nèo các thanh tra giao thông để "hy vọng" được bỏ qua, nhưng rốt cục phải ký nhận vi phạm vào biên bản và di chuyển xe ngược về Trung tâm Kiểm định xe cơ giới (trụ sở sát đường giao nhau giữa QL48 và đường Hồ Chí Minh) để thực hiện việc hạ tải. Việc thực hiện lập biên bản vi phạm và đưa chiếc xe U2 - 6921 về đến điểm hạ tải hoàn tất thì đã 4h55'. Mệt, nhưng mọi người vẫn cười nói động viên nhau: thêm một đêm thức trắng, nhưng công tác hiệu quả...

(còn nữa)

Nhật Lân