(Baonghean.vn) - Những ngày nghỉ tết Dương lịch, tôi quyết định tạm gác bỏ lại mọi công việc để nghỉ ngơi, thư giãn. Đêm ở miền quê bán sơn địa thật tĩnh lặng khiến cho giấc ngủ đến thật sâu, những lo toan thường nhật dường như được trút bỏ. Sáng, trời rét nên cố tình nấn ná chưa muốn thức dậy. Bỗng dưng tiếng nói cười râm ran, í ới khắp xóm làng. Rồi có cả tiếng lợn éc. Mẹ tôi dục: “Dậy thôi! Hôm nay các tổ tự quản tổ chức liên hoan tất niên”.
Ăn xong bữa sáng, tôi liền đưa sự băn khoăn, thắc mắc về việc liên hoan tất niên của các tổ tự quản để hỏi mẹ. Mẹ tôi giải thích đại ý rằng: Từ mấy năm nay, ở quê phát triển mạnh mô hình tổ tự quản. Thành viên mỗi tổ tự quản thường có 10- 15 hộ gia đình ở gần nhau, trong đó bầu ra một người tổ trưởng và một người tổ phó.
Bà con dân tộc Thái xã Hoa Sơn (Anh Sơn) đón mừng năm mới
Các tổ tự quản tổ chức họp định kỳ mỗi tháng một lần. Chức năng, nhiệm vụ của tổ tự quản là đảm bảo an ninh trật tự và vệ sinh môi trường trong khu dân cư. Đồng thời, hỗ trợ nhau trong lao động sản xuất và giúp đỡ nhau mỗi khi có chuyện vui cũng như chuyện buồn. Nói một cách cụ thể hơn là khi có sự xích mích, bất hòa giữa các thành viên trong một gia đình hoặc giữa các gia đình thuộc tổ quản lý, tổ trưởng có nhiệm vụ tổ chức cuộc họp để hòa giải. Cũng tại các cuộc họp, các thành viên tổ tự quản thường xuyên nhắc nhở nhau giữ gìn vệ sinh môi trường, phong quang đường làng, ngõ xóm. Vào mùa vụ sản xuất, tổ tự quản còn phân công nhau giúp đỡ những gia đình neo người để đảm bảo việc gieo trồng và thu hoạch kịp thời vụ.
Các tổ tự quản đều xây dựng nguồn quỹ để chi tiêu vào việc động viên, thăm hỏi nhau lúc ốm đau, bệnh tật. Đặc biệt, mỗi khi có chuyện vui buồn, hiếu hỷ, các thành viên trong tổ có mặt kịp thời để giúp đỡ, sẻ chia với gia chủ những lúc bối rối và bận rộn nhất. Ngoài ra, một số tổ tự quản còn lập phường để góp vốn giúp đỡ nhau mở rộng sản xuất, tăng thêm nguồn thu nhập và xóa đói, giảm nghèo.
Tôi chợt nhớ cách đây gần 2 tháng, ngày ông ngoại mất. Khi ông trút hơi thở cuối cùng, ngoài con cháu, anh em họ hàng thì bà con hàng xóm cũng kịp thời có mặt. Trong lúc đại gia đình đang hết sức bối rối, những người hàng xóm luôn ở bên để động viên, chia sẻ, rồi cất đặt công việc, nấu nướng và chăm sóc sức khỏe cho các thành viên trong gia đình tang chủ. Việc làm này đã khiến cho gia đình chũng tôi rất mực trân trọng và cảm phục, đồng thời yên tâm lo việc hậu sự cho ông ngoại.
Nhờ sự hoạt động hiệu quả của mô hình tổ tự quản nên thời gian qua, tình hình an ninh- trật tự ở quê tôi luôn được đảm bảo. Hiện tượng gây rối trật tự và trộm cắp giảm hẳn. Đặc biệt, người dân quê tôi luôn tự hào là không để xẩy ra tình trạng mua bán, tàng trữ và sử dụng chất ma túy. Mỗi khi một ai đó xuất hiện những biểu hiện đáng nghi vấn, tổ tự quản sẽ lập tức họp để kịp thời chấn chỉnh, thậm chí kiểm điểm, giúp người đó nhận thức được những hậu quả đáng tiếc có thể xẩy ra.
Cuộc sống bình yên, người dân quê tôi có điều kiện tập trung lao động sản xuất, phát triển kinh tế, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn nằm ở mức dưới 20%. Ông Trần Đăng Hường, Bí thư chi bộ 5, xã Tường Sơn chia sẻ: “Các tổ tự quản hoạt động có nề nếp, phát huy hiệu quả đã giúp cấp ủy và Ban quản lý thôn xóm hoàn thành tốt công tác chỉ đạo, điều hành. Và một điều không kém phần quan trọng là tình nghĩa xóm làng luôn được giữ gìn và củng cố”.
Vào dịp cuối năm, các tổ tự quản đều chung tiền tổ chức liên hoan. Có những tổ mổ cả một con lợn để liên hoan. Trong bữa tất niên, mọi người cùng nhau chuyện trò, ôn lại những được mất trong năm cũ và chia sẻ những dự định trong năm mới. Bữa cơm diễn ra trong không khí vui vẻ, ấm cúng và rất đỗi thân tình. Suốt buổi chiều và cả ngày hôm sau, mọi người cùng ra nhà văn hóa xóm tham gia giao lưu văn nghệ, bóng đá và bóng chuyền giữa các tổ. Tiếng ca hát, tiếng reo hò vang vọng khắp xóm làng.
Đây chính là nét văn văn hóa cộng đồng làng xã vẫn còn được lưu giữ ở quê tôi. Và nét văn hóa truyền thống này càng được củng cố và gắn kết hơn khi các cấp ủy, chính quyền thực hiện chủ trương xây dựng mô hình tổ tự quản. Nói cách khác, các tổ tự quản ở quê tôi hoạt động có hiệu quả là do biết khơi dậy và phát huy được giá trị văn hóa cổ truyền, đó là tinh thần đoàn kết cộng đồng, là tình nghĩa xóm làng bền chặt.
