Một cựu sĩ quan Xô Viết từng giúp ngăn chặn thảm họa hạt nhân có thể xảy ra vào đỉnh điểm Chiến tranh Lạnh qua đời ở tuổi 77.
 |
Ông Stanislav Petrov tại căn nhà ở Matxcơva. Ảnh: AP. |
Ông Stanislav Petrov qua đời tại nhà ở Moscow hồi tháng 5 nhưng thông tin mới được công bố tháng này, BBC hôm qua đưa tin.
Đêm 26/9/1983, ông Petrov đang làm nhiệm vụ tại một trung tâm cảnh báo sớm của Liên Xô thì các máy tính xác định Mỹ đã phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Trung tá Petrov, 44 tuổi, phải quyết định thật nhanh xem cuộc tấn công vào Liên Xô đó có thật hay không.
"Tôi nhận ra rằng tôi phải quyết định, và xác suất chỉ là 50/50", Petrov nói.
Mặc dù vệ tinh cảnh báo sớm của Liên Xô với tầm hoạt động trên khắp đất Mỹ báo về một vụ phóng tên lửa, Petrov quyết định coi đó là báo động giả. Nếu như ông không làm vậy, lãnh đạo Liên Xô có thể đã phản ứng bằng cách thực hiện một cuộc tấn công hạt nhân trả đũa Mỹ. Một cuộc điều tra sau đó kết luận vệ tinh Liên Xô đã xác định nhầm tia nắng phản chiếu trên đám mây là động cơ tên lửa đạn đạo xuyên lục địa.
Báo động vang lên vào một trong những thời điểm căng thẳng nhất của Chiến tranh Lạnh. Trước đó ba tuần, Liên Xô bắn rơi một máy bay chở khách đi từ Mỹ đến Hàn Quốc, do nghi ngờ nó là máy bay do thám, làm toàn bộ 269 người trên khoang thiệt mạng.
Mỹ lúc đó cũng đang chuẩn bị cho một cuộc tập trận lớn của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), có tên Able Archer, mô phỏng tấn công hạt nhân. Tổng thống Mỹ khi đó là Ronald Reagan bác bỏ lời kêu gọi dừng chạy đua vũ trang, còn lãnh đạo Liên Xô Yuri Andropov lo ngại về một cuộc tấn công của Mỹ.
