(Baonghean) - Phải khẳng định, việc các KKT, KCN trên địa bàn tỉnh đi vào hoạt động đã góp phần tạo việc làm cho lao động địa phương và tăng nguồn thu ngân sách cho tỉnh. Tuy nhiên, phát triển sản xuất đi đôi với bảo vệ môi trường bền vững đang là vấn đề cần có giải pháp hiệu quả.
 |
| Lãnh đạo tỉnh kiểm tra hệ thống xử lý nước thải của Nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi Mavin AustFeed Nghệ An. Ảnh: Thanh Lê. |
Còn nhiều bất cập
Trong số “điểm nóng” về ô nhiễm môi trường tại KCN Nam Cấm, phải kể đến Công ty TNHH Thương mại và xuất nhập khẩu thủy sản Hải An tại khu C. Ngày 5/1/2013, UBND tỉnh có Công văn số 109/UBND.ĐC yêu cầu công ty này tạm dừng hoạt động sản xuất để khắc phục ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, công ty vẫn tổ chức hoạt động sản xuất chế biến hải sản trái phép trong khi hệ thống xử lý nước thải không vận hành và chưa hoàn thành các biện pháp khắc phục nhằm bảo vệ môi trường.
Hay tại Nhà máy sản xuất ván nhân tạo Việt Trung, mặc dù hệ thống thu gom, thoát nước mưa và thoát nước thải của nhà máy được xây riêng biệt nhưng vào những lúc mưa to, nước thải tràn hố ga thoát ra mương gây tác động tiêu cực đến môi trường.
Ngoài ra, thời gian qua, nhân dân xã Nghi Thuận (Nghi Lộc) phản ánh việc Nhà máy sản xuất giấy Karapt (Công ty TNHH Thiên Phú) xả nước thải qua 3 đường ống ra sông Cấm. Qua kiểm tra của Sở Tài nguyên và Môi trường vào tháng 10/2016 thì công ty có sử dụng 3 đường ống để xả thải, 1 đường ống để xả thải sau khi xử lý và 2 đường ống dẫn nước mưa chảy tràn trong khuôn viên nhà máy.
Đơn vị chưa lắp đặt đồng hồ đo lưu lượng nước thải tại hệ thống xử lý nước thải và chưa có sổ theo dõi vận hành của hệ thống. Đoàn kiểm tra yêu cầu công ty bổ sung theo quy định và cắt bỏ 2 ống dẫn nước mưa chảy tràn ra khỏi sông Cấm nhưng đến nay vẫn chưa được đơn vị này thực hiện.
Không chỉ ở KCN Nam Cấm, tình trạng ô nhiễm môi trường từ các CCN, KCN nhỏ đang ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân. Đơn cử, tại Khu công nghiệp nhỏ Trường Thạch (Nghi Lộc), theo kết luận của Đoàn kiểm tra Sở Tài nguyên và Môi trường đánh giá: Mặc dù KCN nhỏ đã xây dựng hệ thống thu gom nước mưa chảy tràn nhưng chưa hoàn thiện và chưa tách biệt với nước thải. Khu công nghiệp này chưa xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung theo nội dung đã cam kết trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt.
Tại các cơ sở sản xuất trong khu công nghiệp đang tự xử lý nước thải ra mương thoát nước, chưa có khu tập trung rác thải của khu công nghiệp, do vậy, mỗi cơ sở tự thu gom và xử lý. Đồng thời khu công nghiệp này chưa có khu vực tập trung chất thải nguy hại, chưa thực hiện quan trắc, giám sát môi trường.
 |
| Hệ thống xử lý nước thải tập trung tại KCN Nam Cấm. Ảnh: Thanh Lê. |
Còn ở địa bàn TP. Vinh, mặc dù cả 3 cụm công nghiệp (CCN) Hưng Lộc, Nghi Phú và Đông Vĩnh đã xây dựng các hồ sinh học để xử lý nước thải của CCN trước khi thải ra môi trường, nhưng do thời gian hoạt động của các CCN đã lâu, quá trình xây dựng cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ nên đã xuống cấp.
Bên cạnh đó, ban quản lý được bố trí theo hình thức kiêm nhiệm nên công tác quản lý, bảo vệ môi trường gặp nhiều khó khăn. Nước thải từ các cơ sở không được thu gom triệt để, chưa tách riêng biệt được nước mưa và nước thải. Chính vì vậy, việc xử lý nước thải chưa đạt được hiệu quả cao.
Theo đánh giá của của Ban Quản lý KKT Đông Nam, trên địa bàn tỉnh chưa có tổ chức, cá nhân nào có đủ điều kiện để vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại, gây không ít khó khăn cho doanh nghiệp và công tác quản lý. Về chất thải rắn, tại một số KCN chưa có nơi tập kết chất thải rắn để đưa đi xử lý, gây khó khăn cho việc thu gom. Một số doanh nghiệp trong KCN tự lưu giữ và xử lý nên thường là không đảm bảo tiêu chuẩn.
Để gắn sản xuất với bảo vệ môi trường
Theo ông Hồ Sỹ Dũng - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường): “Nhìn chung, công tác bảo vệ môi trường ở KCN còn gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân của tình trạng trên, trước hết là do ý thức của chủ doanh nghiệp còn hạn chế.
Trong khi đó, hạ tầng KKT, KCN còn yếu và chưa đồng bộ. Cùng đó, cấp chính quyền một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường. Công tác thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường của các cơ quan chức năng chưa mang lại hiệu quả cao. Việc thực hiện quan trắc môi trường chưa được tiến hành thường xuyên.
Từ năm 2013 - 2015, Ban quản lý KKT Đông Nam không thực hiện quan trắc môi trường định kỳ hàng năm do UBND tỉnh không bố trí kinh phí sự nghiệp môi trường. Về phía Ban Quản lý KKT Đông Nam không có bộ phận thanh tra xử lý doanh nghiệp gây ô nhiễm. Còn nếu kiểm tra phát hiện ra thì Ban cũng chỉ kịp thời báo lên cơ quan chức năng để xử lý”.
 |
| CCN Hưng Lộc (TP. Vinh). Ảnh: Thanh Lê. |
Để giải quyết vấn đề môi trường, nhất là xử lý nước thải, hiện 2 KCN Nam Cấm và Bắc Vinh đã có hệ thống xử lý nước thải tập trung có công suất xử lý theo thiết kế là 2.750 m3/ngày đêm, tuy nhiên công suất xử lý hiện tại là 1.100 m3/ngày đêm, còn lại một số doanh nghiệp đã có hệ thống xử lý và được miễn trừ đấu nối; như tại KCN Nam Cấm được miễn trừ đấu nối 600 m3/ngày đêm, KCN Bắc Vinh được miễn trừ đấu nối 500 m3/ngày đêm,...
Việc đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung KCN Nam Cấm và KCN Bắc Vinh nhằm góp phần hoàn thiện, chỉnh trang kết cấu hạ tầng KCN, giải quyết vấn nạn nước thải công nghiệp của KCN Nam Cấm và KCN Bắc Vinh lâu nay đã làm ảnh hưởng nặng nề tới sinh kế và an sinh xã hội của nhân dân vùng phụ cận. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp không mặn mà sử dụng, chưa phát huy tối đa chức năng. Rồi việc chấp hành xả thải chưa được các doanh nghiệp thực hiện đúng như cam kết...
Theo ông Lê Quang Hòa - Phó Trưởng Ban Quản lý KKT Đông Nam: “Để đảm bảo môi trường ở các KKT, KCN đòi hỏi phải có cơ chế ràng buộc các doanh nghiệp có trách nhiệm trong vấn đề này để giữ gìn môi trường lành mạnh. Tăng cường thanh, kiểm tra và xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường nói chung đặc biệt là việc xả thải... Cùng với đó, cần đẩy mạnh phát triển kỹ thuật, công nghệ về bảo vệ môi trường công nghiệp, đảm bảo khả năng giải quyết triệt để ô nhiễm môi trường cuối đường ống, tiến tới nền sản xuất xanh - sạch - đẹp và sinh thái công nghiệp”.
| Theo quy hoạch trên địa bàn tỉnh có 9 KCN, trong đó có 6/9 KCN đang xây dựng và hoạt động. Tổng lượng nước thải phát sinh thực tế ở các khu công nghiệp khoảng 2.000 m3/ngày đêm. Theo kết quả quan trắc môi trường thì diễn biến môi trường nước dưới đất thay đổi rất phức tạp, đã có một số chỉ tiêu vượt quá giới hạn cho phép. Bên cạnh đó, đến nay 17 CCN đã đi vào hoạt động. Lượng nước thải từ các CCN này xả thải khoảng 2.081,7 m3/ngày đêm. Hiện nay, mới 1/17 CCN đã đầu tư hệ thống xử lý nước thải, còn lại đều xử lý cục bộ rồi xả thải ra môi trường. |
Lê Thanh
