(Baonghean) - Mùa khô 2 năm trở lại đây, do thiếu nước dùng trong sinh hoạt nên người dân ở 10 xóm phía Tây xã Diễn Thọ (Diễn Châu) đang rộ lên tình trạng khoan giếng trên núi Mã Yên Sơn (hay còn gọi là rú Ta). Thực trạng này, tuy chưa tới mức báo động, nhưng nếu không quản lý chặt chẽ sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn nước ngầm, khu di chỉ khảo cổ Đồng Mõm trên núi và gây mất mỹ quan môi trường...
Cũng giống như gần 100 hộ khác trong xóm, đã mấy tháng nay, ông Võ Đức ở xóm 3 Tây- xã Diễn Thọ phải dùng nước kênh nhà Lê (nước dùng cho sản xuất) để tắm rửa, giặt giũ. Để giải quyết vấn đề cấp bách, ông Đức đã phải góp 5,5 triệu đồng với 9 gia đình khác chung nhau khoan giếng, xây bể tại khu vực rú Ta kéo ống dẫn nước sạch về nhà. Ông Võ Đức cho biết: "Tuy chưa đem nước đi kiểm nghiệm nhưng chúng tôi thấy nước trong, ngọt nên cũng yên tâm dùng. Một giếng khoan thường có từ 10 - 20 nhà chung nhau, vì kinh phí bỏ ra tương đối lớn, tiền khoan giếng, xây bể rẻ nhất cũng phải mất 40 triệu đồng, chưa kể tiền ống kéo nước".
Có chứng kiến tận mắt cảnh khoan giếng, kéo ống dẫn nước từ trên núi xuống mới thấu hiểu sự khan hiếm nguồn nước của người dân nơi đây. Đứng dưới chân núi nhìn lên thấy hàng chục bể xây lớn nhỏ chen nhau san sát. Anh Nguyễn Tứ ở xóm 1 Tây cho biết: "Trước đây, chúng tôi vẫn dùng nước giếng khơi, nhưng không hiểu sao mấy năm gần đến mùa khô hầu như giếng các nhà đều cạn nước. Một số gia đình có điều kiện thì xây bể lớn tích nước mưa. Gặp năm ít mưa chúng tôi phải dùng cả nước bơm từ kênh nhà Lê để ăn uống".
Anh Nguyễn Tứ ở xóm 1 Tây, xã Diễn Thọ (Diễn Châu) cùng 12 hộ dân khác chung nhau khoan giếng trên núi.
Theo số liệu thống kê của xã, hiện có hơn 300 hộ dân của 10 xóm phía Tây đã chung nhau khoan 25 giếng tại khu vực Rú Ta. Mỗi giếng được khoan với độ sâu 40 - 50m, kinh phí trung bình 40 - 60 triệu đồng. Chỉ trong mấy tháng đầu năm 2013, hàng chục km đường ống dẫn nước được đấu nối một cách tùy tiện.
Điều đáng nói là thời gian gần đây, không ít chuyện đồn thổi người dân Diễn Thọ khoan giếng đã ảnh hưởng đến khu di chỉ khảo cổ Đồng Mõm, nơi được coi "Thần thiêng - Quốc cấm". Khi trao đổi về vấn đề trên, ông Cao Văn Thành - Chủ tịch UBND xã Diễn Thọ cho biết: Ngay sau khi có thông tin về người dân ồ ạt khoan giếng trên núi, UBND huyện đã thành lập đoàn khảo sát kiểm tra và đã có phương án chỉ đạo xã chấn chỉnh tình trạng trên, nhằm kiểm soát và tiến tới giải quyết sử dụng nguồn nước đúng quy định. Và theo khảo sát thực tế của đoàn kiểm tra thì các giếng khoan ở đây chủ yếu trên khu vực rú Ta, cách khu di chỉ khảo cổ Đồng Mõm chừng 100m nên không ảnh hưởng tới khu di chỉ này.
UBND xã cũng đã có thông báo quy định người dân lắp đường ống phải theo quy hoạch của xã, tuyệt đối không được làm ảnh hưởng đường giao thông đảm bảo lưu thông, tiêu úng cũng như giao thông đi lại. Về giải pháp lâu dài, xã đã có kế hoạch lập dự án xây dựng 1 nhà máy nước tại đồng Vĩnh Già, lấy nước từ kênh nhà Lê; kinh phí dự trù khoảng 15 tỷ đồng, nguồn kinh phí sẽ xin hỗ trợ từ các chương trình nước sạch quốc gia và dân đóng góp".
