(Baonghean) - Hơn 15 năm hoạt động nghệ thuật với rất nhiều huy chương Vàng, huy chương Bạc toàn quân, toàn quốc, hiện ca sỹ Xuân Huyền đang là Đội trưởng đội ca của Đoàn Nghệ thuật Quân khu 4. Năm 2011, anh được đề nghị phong tặng danh hiệu Nghệ sỹ ưu tú.
Sinh năm 1971 trong một gia đình giáo dân tại giáo hạt Thuận Nghĩa, An Hòa, Quỳnh Lưu, tuổi thơ vất vả, cơm không đủ ăn, một buổi đi học, một buổi đi làm muối giữa cái nắng chang chang của trưa hè bỏng rát đã hun đúc trong con người Xuân Huyền một nỗi khát vọng cháy bỏng:
phải học, học để thoát ly, học để có thể kiếm được việc làm, không thể sống mãi với những buổi đạp xe hàng trăm cây số đi bán cá tận Thanh Hóa...
Ca sĩ Xuân Huyền
Sau những lo toan, vất vả cùng gia đình, niềm hạnh phúc nhất của Xuân Huyền là được nghe người mẹ yêu thương của mình vừa hát, vừa đạp chiếc máy khâu cũ kỹ để kiếm thêm tiền nuôi 7 anh em. Hồi đó, những câu hát của bà từ các ca khúc tiền chiến như "Suối mơ", "Thiên thai", "Câu hò bên bến Hiền Lương"... như tiếp thêm cho Xuân Huyền niềm đam mê ca hát.
Sau khi tốt nghiệp cấp 3 Quỳnh Lưu 3, Xuân Huyền quyết tâm thi vào Đại học Văn hóa Hà Nội và may mắn đã mỉm cười với anh. Nhưng cuộc sống không phải lúc nào cũng theo ý mình. Hoàn cảnh gia đình Xuân Huyền lúc đó đã không thể đủ điều kiện cho anh theo học.
Tiếc nuối, ngậm ngùi, Xuân Huyền bị hụt hẫng suốt mấy tháng trời. Một năm sau (năm 1990) Xuân Huyền thi tuyển vào lớp chuyên nghiệp của Đoàn ca múa kịch Hương Sen và được gửi đi đào tạo tại Trường Văn hóa Nghệ thuật tỉnh.
Học được 4 tháng, với giọng hát tốt, Xuân Huyền quyết tâm thi vào Nhạc viện Hà Nội. Và anh đã gom góp số tiền từ 4 tháng học bổng tại Trường Văn hóa Nghệ thuật tỉnh, một mình ra Hà Nội dự thi. Được thầy Trần Hiếu hướng dẫn ôn luyện, chỉ bảo rất tận tình. Với giọng hát chính thống mang âm hưởng dân gian, hai ca khúc "Kỷ niệm mối tình đầu" của nhạc sỹ Vũ Hùng và "Em vẫn chờ anh" của nhạc sỹ Mai Cường do Xuân Huyền trình bày đã được hội đồng xét tuyển đánh giá rất cao.
Xuân Huyền tâm sự: "Mỗi người có một cách đến với nghệ thuật khác nhau, với Xuân Huyền, để có ngày hôm nay, anh đã phải trải qua những giờ phút quyết định hết sức khó khăn. Giữa tháng 8/1991, từ Quỳnh Lưu vào Vinh lấy giấy báo nhập học, anh được một người bạn rủ dự tuyển vào Đoàn Nghệ thuật Quân khu 4. Và giọng hát "trời cho", một lần nữa, anh được Đoàn Nghệ thuật Quân khu 4 chấm điểm tối đa. Biết chọn trường nào để đeo đuổi sự nghiệp? Đúng là hoàn cảnh đã quyết định tất cả: Nếu học ở trường quân đội, Xuân Huyền sẽ được nuôi hoàn toàn, gia đình không phải chu cấp. Và anh đã quyết định chọn Trường cao đẳng VHNT quân đội (nay là Đại học VHNT Quân đội) để thỏa nỗi đam mê".
4 năm học tập tại trường là 4 năm Xuân Huyền gặt hái nhiều thành công nhất, liên tục anh đạt sinh viên xuất sắc. Năm cuối cùng, được nhà trường chọn tham gia Giọng hát hay trên sóng phát thanh toàn quốc lần thứ hai (tháng 4/1995) và đoạt giải Nhì với hai ca khúc "Tình ca" của Hoàng Việt và "Chiếc vòng cầu hôn" của Trần Tiến.
Cũng trong năm 1995, anh là "hạt giống" của trường tham dự Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc và đạt HCV với ca khúc "Tình ca". Đây là HCV đầu tiên đánh dấu sự nghiệp ca hát chuyên nghiệp của Xuân Huyền.
Ra trường với tấm bằng xuất sắc, Xuân Huyền về phục vụ tại Đoàn Nghệ thuật Quân khu 4. Là giọng ca trẻ tài năng đầy triển vọng, cùng với anh em đồng nghiệp như Bích Ngọc, Hồng Hạnh, Công Vinh... Xuân Huyền đã hăng hái lên đường đưa giọng hát của mình phục vụ các chiến sỹ, bộ đội khắp mọi miền quê từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế, hai lần ra đảo Trường Sa, sang cả nước bạn Lào.
Năm 1996, ngôi trường nơi Xuân Huyền học tập suốt 4 năm đã mời anh sinh viên xuất sắc tham gia cuộc thi hát thính phòng toàn quốc lần thứ nhất tổ chức tại TP.Hồ Chí Minh. Anh đã vinh dự đoạt giải Nhì với 3 ca khúc dân ca quan họ: "Thỏa nỗi chờ mong", "Tình ca" và một bài dân ca ý "Aria - Ôsôlêmiô".
Khi được hỏi "Hình như "Tình ca" của Hoàng Việt đã mang lại cho anh khá nhiều thành công?". Xuân Huyền xúc động: "Đúng vậy, để chọn được một bài hát hợp với chất giọng của mình, trở thành bài "tủ" và hặt gái nhiều giải thưởng từ bài hát đó không đơn giản chút nào. Để nhớ mãi những kỷ niệm ngọt ngào đó, Xuân Huyền đã đặt tên con gái đầu của mình là Tình Ca".
Nghệ sỹ ưu tú Quỳnh Như - Trưởng đoàn Nghệ thuật Quân khu 4 cho biết: Xuân Huyền đã chọn đúng môi trường quân đội - một môi trường chuyên nghiệp để có thể rèn dũa được cả phong cách sống và phong cách biểu diễn trên sân khấu. Suốt thời gian công tác tại Đoàn, Xuân Huyền đã phát huy được tài năng của mình, gặt hát rất nhiều HCV, HCB toàn quân, toàn quốc.
Hiện anh là giọng ca chính, là con chim đầu đàn của đội ca, tham gia tất cả những chương trình nghệ thuật quan trọng. Ở độ tuổi hiện nay, rất nhiều ca sỹ đã có sự chùng xuống, nhưng Xuân Huyền vẫn giữ được phong độ - đó là cái quý nhất của một ca sỹ chuyên nghiệp. Với tính cách mẫu mực, nghiêm túc, luôn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, Xuân Huyền sẽ còn tiến xa hơn nữa trên bước đường nghệ thuật.
