(Baonghean) Nghĩa Yên (Nghĩa Đàn) là xã miền núi nghèo với 63,19% hộ nghèo, cận nghèo và cách trung tâm huyện khoảng 25 km. Cơ sở vật chất của trạm y tế xã quá nghèo nàn: Ngoài các dụng cụ y tế thông thường như tai nghe, máy đo huyết áp, máy hút nhớt, 1 bộ tiểu phẫu, 2 bộ đặt vòng, 2 bộ đỡ đẻ, 1 bộ thụt tháo..., trạm đang thiếu các thiết bị cơ bản như máy siêu âm, máy điện tim, máy nghe nhịp tim, máy xét nghiệm nước tiểu, máy đo đường huyết, máy theo dõi bệnh nhân moditer... Đội ngũ cán bộ y tế, xã đang còn thiếu đông y và dược; thuốc không đảm bảo về cơ số theo danh mục, chỉ khoảng 35/60 cơ số thuốc được cấp, dẫn đến việc bác sỹ gặp khó trong điều trị. Tất cả các yếu tố nêu trên đều tác động và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân trên địa bàn xã.
Hay như Trạm Y tế xã Huồi Tụ (Kỳ Sơn), thì cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế đang còn thiếu rất nhiều, đội ngũ cán bộ y tế vừa thiếu, vừa yếu, chưa phát huy hiệu quả sử dụng các thiết bị. Hiện tại, mặc dù trạm đã có đủ định biên cán bộ y tế, song cơ cấu chức danh chưa phù hợp, đặc biệt chức danh y sỹ sản nhi là 1 trong 5 định biên “cứng” nhưng trạm vẫn chưa có. Còn ở Phòng khám Đa khoa Tây Nghi Lộc, cơ sở vật chất nhà cửa xây dựng khá khang trang theo chương trình nâng cấp các bệnh viện tuyến huyện nhưng chưa được đầu tư trang thiết bị, chưa có máy xét nghiệm huyết học, điện tim, xe vận chuyển cấp cứu, các dụng cụ phục vụ công tác cấp cứu… Đội ngũ cán bộ y tế thì thiếu cả bác sỹ lẫn các chuyên khoa để đáp ứng yêu cầu của một phòng khám đa khoa (cả phòng khám mới chỉ có 2 bác sỹ)....
Thực trạng trên cũng đã được Ban Văn hóa – Xã hội HĐND tỉnh ghi nhận qua hoạt động giám sát. Qua giám sát cho thấy, toàn tỉnh có 427/480 trạm y tế được bố trí đủ định biên theo quy định, tuy nhiên cơ cấu các vị trí trong trạm y tế xã chưa phù hợp, thường tỷ lệ điều dưỡng chiếm số nhiều; tỷ lệ bác sỹ chính quy còn quá ít (ví dụ như Quỳ Hợp, toàn huyện có 40 bác sỹ nhưng chỉ có 4 bác sỹ chính quy, còn lại là chuyên tu). Một vấn đề nữa là chất lượng khám, chẩn đoán, kê đơn, điều trị chưa phù hợp, kể cả phòng khám đa khoa khu vực. Hiệu suất khám, điều trị tại các phòng khám đa khoa khu vực chưa cao, như tại Phòng khám Đa khoa Châu Thành (Quỳ Hợp) có 6 cán bộ y tế nhưng có ngày chỉ có 3 - 4 lượt người dân đến khám. Việc quản lý thuốc ở trạm y tế chưa hiệu quả; nhiều loại thuốc không có dẫn đến một số bệnh có thể chữa được tại trạm nhưng do không có thuốc nên phải giải quyết bằng cách... chuyển tuyến, vô hình trung làm cho tuyến trên quá tải. Đó còn là vấn đề nước sạch ở các trạm y tế xã cũng còn khó khăn; một số trạm y tế chưa có điện...
Ông Bùi Đình Long – Giám đốc Sở Y tế, thừa nhận: “Càng đi sâu thì thấy khó khăn về trang thiết bị, nhân lực của trạm y tế và phòng khám đa khoa khu vực. Nguyên nhân có nhiều, trong đó trách nhiệm của ngành Y tế là chưa tham mưu để trình tỉnh ban hành các chính sách đầu tư cho tuyến y tế cơ sở. Riêng các phòng khám đa khoa khu vực, thời gian qua trên cơ sở rà soát thực tiễn, ngành đã đề nghị giải thể 23 phòng khám (hiện trên địa bàn toàn tỉnh còn 22 phòng khám). Thời gian tới, ngành sẽ tiếp tục rà soát và đánh giá lại hiệu quả hoạt động các phòng khám còn lại để định hướng cụ thể loại hình này”.
Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh giám sát chất lượng khám, chữa bệnh tại Phòng Khám Đa khoa khu vực Tây Nghi Lộc.
Đồng chí Nguyễn Xuân Sơn – Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy, Trưởng ban Văn hóa – Xã hội HĐND tỉnh, cho rằng: Ngành Y tế cần phải đánh giá đúng thực trạng, trên cơ sở đó nghiên cứu và hoàn thiện các cơ chế, chính sách và giải pháp sát thực nhằm khắc phục dần những bất cập đang đặt ra, góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh ban đầu cho nhân dân ở tuyến y tế cơ sở. Cần nâng cao vai trò trách nhiệm cấp huyện, cấp xã đối với chất lượng hoạt động của các trạm y tế và phòng khám đa khoa khu vực. Đổi mới quản lý, đánh giá cán bộ y tế ở cơ sở, trên cơ sở đó tinh giảm những cán bộ quá yếu về chuyên môn, nghiệp vụ, đồng thời tạo cơ hội cho những người trẻ, được đào tạo bài bản vào làm việc tại các trạm y tế. Kiến nghị Trung ương và UBND tỉnh tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế cho tuyến y tế cơ sở và phòng khám đa khoa khu vực, quan tâm bồi dưỡng năng lực, trình độ sử dụng thiết bị cho đội ngũ cán bộ y tế cơ sở để trang bị đúng địa chỉ, tránh sự đầu tư lãng phí, sử dụng không hiệu quả.
