 |
| Ông Hồ Sĩ Cươm (77 tuổi) – hậu duệ đời thứ 4 của cụ Hồ Sĩ Tạo đang nói về bia “không chữ” |
Tại nhà thờ của cụ Giải nguyên Hồ Sĩ Tạo, tấm bia đá “không chữ” này, dựng phía trước sân, bên trái. Bia có kích thước: cao 1,2m (cả đế 1,5 m) rộng 0,7m, dày gần 0,1m. Mặt trước bia, khung viền xung quanh được trang trí hoa văn, ở giữa không có chữ, chỉ có vết chắp nối do bia đã bị gãy.
Theo ông Hồ Sĩ Cươm (77 tuổi) – chắt nội của cụ Hồ Sĩ Tạo, bia này do cụ Tạo mua sắm khi còn sống, nhưng chưa viết văn bia. Sau khi cụ Tạo mất, học trò của cụ góp tiền dựng ngôi nhà thờ 3 gian để thờ thầy, thì anh em trong họ đưa bia này vào dựng ở trong nhà thờ. Những năm sau chiến tranh, bia đã từng lưu lạc một thời gian dài ở trong dân, rồi mới về lại nhà thờ.
 |
| Bia đá hoàn toàn không có chữ |
Ông Cươm kể rằng, ngày trước, bia còn nguyên vẹn, đế bia, thân bia, chưa hề bị sứt mẻ. Trong kháng chiến chống pháp, khi viện K43 – quân khu 4 di tản về địa phương đã chọn nhà thờ cụ Hồ Sĩ Tạo làm phòng mổ. Tấm bia ở trong góc nhà cùng với vài ba hòn đá trở thành khu bếp của quân y, họ thường nhóm lửa để nấu nước sôi. Sau một thời gian thì tấm bia đã bị rạn phần đế.
Năm 1978 thực hiện chủ trương di dân lên núi, nhường đất để sản xuất, làng Lai Nhã ở gần con sông Rộ đã chuyển dời lên xóm 1 như bây giờ. Nhà ở được chuyển lên trước, nhà thờ chuyển lên sau. Khi dân hợp tác chuyển nhà thờ, họ chỉ chuyển phần gỗ, ngói, đồ tế khí, bỏ lại tấm bia đá đồ sộ . Sau đó máy ủi san đất đã làm vỡ tấm bia thành hai nửa. Một người dân tên Côn ở làng Nam Lĩnh đã đưa tấm bia về nhà làm bàn giặt, nhưng sau thấy không yên ổn lại chở bia đi trả tại nhà thờ họ Hồ tiểu tôn. Về tá túc ở đây một thời gian, ông Hồ Lê - tộc trưởng nhánh tiểu tôn lại đưa bia đến nhà thờ cụ Tạo để trả.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
