(Baonghean.vn) - 'Cỏ què' là cách gọi của đồng bào Thái về cây quế. Một thời cỏ què Quế Phong là cây trồng nức tiếng cả nước với câu ca: 'Nhất quế Quỳ, nhì quế Quảng'. Tuy nhiên, bắt đầu những năm 90 của thế kỷ trước, loài cây này đã gần như “biến mất” bởi nhiều nguyên nhân. Sau gần 30 năm, huyện Quế Phong đang bằng mọi nỗ lực tìm lại những cây quế gốc nhằm mục đích bảo tồn nguồn gen của loài thực vật đặc sắc, quý hiếm.
Trên những bản làng xa xôi thuộc các xã: Thông Thụ, Đồng Văn, Tiền Phong… vào những năm 80 của thế kỷ trước là thời kỳ hoàng kim của cây quế Quỳ bản địa với hàng ngàn ha. Thời điểm đó, Nghệ An quy hoạch vùng quế lên tới gần 10 nghìn ha tại 2 huyện Quỳ Châu và Quế Phong, trong đó phần lớn diện tích vùng quy hoạch thuộc địa bàn Quế Phong. Từ đây, quế được xuất bán đi nhiều địa phương trong nước, thậm chí, tinh dầu quế Quỳ còn được xuất khẩu sang Nga. Thời điểm đó, cùng với Thanh Hóa, Yên Bái, Quảng Nam thì quế Quỳ ở Quế Phong là một trong 4 vùng trọng điểm của cả nước. Quế Quỳ Nghệ An vượt trội về chất lượng và vùng này được xem là "đệ nhất quế nức tiếng cả nước".
Đến những năm 90, thương hiệu quế Quỳ dần bị mai một bởi vùng nguyên liệu quế đã bị xen lẫn nhiều giống quế ngoại lai. Cùng với đó, giá thành của quế chạm đáy nên người dân không còn mặn mà với loài cây này. Thay vào đó người dân đã chuyển đổi qua nhiều loại cây trồng khác. Đến thời điểm hiện tại, huyện Quế Phong chỉ còn một phần nhỏ diện tích trồng quế theo dự án 327 (Phủ xanh đất trống đồi trọc), và dự án 661 (Trồng mới 5 triệu ha rừng), tất nhiên, đây không phải là giống quế Quỳ bản địa.
Vì vòng đời dài, hiệu quả kinh tế không cao nên người dân không mặn mà với việc duy trì trồng cây quế. Những diện tích quế được trồng theo chương trình 327 chủ yếu du nhập giống từ tỉnh Yên Bái sau hơn 10 năm cũng dần được khai thác. Thế nhưng cây quế Quỳ gốc bản địa trở nên rất hiếm.
Quế quỳ bản địa có vỏ mỏng và hương thơm, vị cay nồng hơn nhiều so với giống quế ngoại lai. Trong ảnh là vỏ quế được một hộ dân ở xã Thông Thụ thu hoạch theo chương trình 327.
Tại thời điểm này, giá quế khô được thu mua giao động từ 30.000 - 35.000 đồng/kg.
Ước tính, bình quân mỗi cây quế trưởng thành cho thu hoạch từ 3 - 5 kg vỏ.
Ngoài thân chính, những phần vỏ ở ngọn cây quế được tận thu để làm hương.
Theo chỉ dẫn của cán bộ Phòng Nông nghiệp huyện Quế Phong, chúng tôi tìm đến gia đình ông Hà Sỹ Quế ở bản Long Quang, xã Tiền Phong để được tận mắt chứng kiến cây quế Quỳ gốc bản địa đặc biệt này. Được biết, trong một chuyến đi rừng cách đây gần 30 năm ông Quế đã tìm thấy gốc quế Quỳ này nằm sâu trong rừng, ông mang về trồng ở vườn nhà.
Từ một cây con chỉ cao cỡ 2 gang tay người lớn, nay, sau 30 được chăm trồng, cây quế Quỳ này đã có chiều cao trên 15 m, đường kính gần 130 cm. Ông Quế cho biết, đã có nhiều người hỏi mua với mức giá hơn 2 chỉ vàng nhưng ông nhất quyết không bán. Bởi đây ông muốn bảo vệ, lưu giữ cây quế gốc của địa phương. Hiện nay chính quyền huyện Quế Phong đang nỗ lực tìm kiếm và đánh dấu các gốc quế Quỳ nhằm mục đích bảo tồn cây quý cũng như nguồn gen của chúng.
Dấu ấn thời gian trên gốc quế.
Bên cạnh gốc quế Quỳ còn lại, có những cây con đang mọc lên, điều này mở ra hy vọng cho công tác bảo tồn giống cây đặc hữu này.
(Baonghean.vn) - Nghề dệt thổ cẩm ở bản Buộc (xã Bắc Lý, huyện Kỳ Sơn) có từ trăm năm nay. Và ngày nay, phụ nữ Thái ở bản Buộc hàng ngày vẫn cần mẫn bên khung cửi, tìm cách thay đổi mẫu mã, làm ra các sản phẩm mới để thích ứng với thị trường, giữ nghề truyền thống…
(Baonghean.vn) -Chợ phiên Nga My (Tương Dương) là một điểm đến hấp dẫn đối với đông đảo du khách trong và ngoài vùng. Bởi đây không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa mà còn là nơi gặp gỡ, giao lưu văn hóa của đồng bào.
(Baonghean.vn) - Với 7 ống nứa dài ngắn khác nhau, những nghệ nhân người Khơ Mú ở miền Tây Nghệ An tạo ra chiếc sáo độc đáo với âm thanh lạ tai, có tên gọi là pí tơm.
(Baonghean.vn) - Tháng 8, 9 âm lịch là mùa thu hoạch lúa rẫy ở miền núi Nghệ An. Đây là thời điểm vui nhất trong năm và cũng gắn liền với nỗi nhọc nhằn của nông dân vùng cao.
(Baonghean.vn) - Mường Chiềng Ngam, nay thuộc xã Châu Tiến và một phần của Châu Bính, huyện Quỳ Châu. Từ hàng trăm năm trước, người Thái đã định cư trên mảnh đất này và lập nên mường của mình...
(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.
(Baonghean.vn) - Ở miền núi tỉnh Nghệ An, dòng họ Lang Vi được xem là "danh gia vọng tộc" với 3 đời liền có thành viên giữ chức Tri phủ phủ Tương Dương. Sau Cách mạng Tháng Tám đến nay, dòng họ Lang Vi cũng đã và đang có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước.
(Baonghean.vn) - Bằng sự cần cù, khéo léo, sáng tạo, những người gắn bó với nghề truyền thống ở huyện miền núi rẻo cao Tương Dương đang tạo ra nguồn thu nhập ổn định cho gia đình...
(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.
(Baonghean.vn) - Bộ trưởng Lê Minh Hoan gửi thông điệp đến đội ngũ cán bộ lãnh đạo huyện Kỳ Sơn cần có khát vọng, tìm kiếm những điều mới mẻ, phải phát huy và huy động nội lực để khắc phục, biến khó khăn thành thuận lợi, lợi thế, tài nguyên của địa phương.
(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.
(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.
(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.
(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.
(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.
(Baonghean.vn) - Những ngày này, nền nhiệt ngoài trời lên đến 40 độ C, nhưng bà con nông dân bản Phương Tiến 1, xã Tiền Phong (Quế Phong) vẫn cùng nhau vượt sông thu hoạch lúa.
(Baonghean.vn) - Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
(Baonghean.vn) - Sáng 03/3, tại xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An), Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương tín (Sacombank) phối hợp với huyện Kỳ Sơn tổ chức khánh thành và bàn giao cầu dân sinh và trao quà cho các hộ nghèo xã Na Ngoi.
(Baonghean.vn) - Những ngày Tết Nguyên đán, người Thái ở miền Tây xứ Nghệ lại quây quần để chuẩn bị nhiều món ăn hấp dẫn cúng tổ tiên và thết đãi khách, họ hàng, con cháu. Trong đó, phải kể đến là những món ăn từ cá rất bổ dưỡng và cũng rất dân dã.
(Baonghean.vn) - Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
(Baonghean.vn) - Cũng như các đồng bào dân tộc thiểu số khác, đồng bào dân tộc Mông ở miền Tây Nghệ An cũng có nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn, cuốn hút trong những ngày Tết.
(Baonghean.vn) - Thủ tướng Chính phủ vừa có ý kiến về việc điều chỉnh, bổ sung hạng mục và gia hạn thời gian thực hiện Dự án khẩn cấp xử lý sự cố sạt lở đất tại khu vực khối 4 thị trấn Mường Xén, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An.
(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
(Baonghean) - Họ là những người thợ thủ công khéo tay với các nghề dệt may, thêu thùa, tạo ra những sản phẩm đặc sắc như áo váy, đồ thổ cẩm... Và họ cũng là những nghệ nhân không chuyên của những điệu múa nổi tiếng như nhảy sạp, múa xòe, hay hát những bài dân ca truyền thống.
(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
(Baonghean) - Vừa qua, tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Nghị quyết phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.
(Baonghean.vn) - Kỳ Sơn là huyện miền núi nằm ở phía Tây tỉnh Nghệ An, có đường biên giới với nước bạn Lào dài 203 km. Nơi đây được nhiều người đi phượt xem là điểm đến lý thú, với không gian núi rừng khoáng đạt, cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ và nhiều góc check-in đẹp mê hồn.
