(Baonghean) - Thời điểm này toàn huyện Con Cuông đang nỗ lực gieo cấy lúa mùa, nhiều diện tích hóc chõ chưa có nước để làm đất. Trước tình hình đó, Con Cuông đã có những giải pháp để chống hạn phục vụ sản xuất lúa mùa, quyết tâm không để đồng hoang đất trắng.
Anh Lương Văn Hướng ở bản Kẻ Sừng, xã Mậu Đức (Con Cuông) kể: “Gia đình tôi khai hoang ruộng nước được gần 1 ha lúa ở dọc khe Càng, nhờ mấy trận mưa dịp cơn bão số 2 để làm đất cấy lúa nhưng mấy ngày nay ruộng lại khô hạn. Vùng đất khai hoang nên chưa được đầu tư về thủy lợi, gia đình chúng tôi phải huy động lực lượng đắp chặn ngang dòng khe Càng thành phai để dâng nước chảy vào ruộng.
Khó khăn đặt ra hiện nay là nước ở khe Càng đang khô cạn, nếu trời không mưa có khi chúng tôi chung nhau góp tiền để dùng máy bơm dã chiến tưới lúa. Được biết, Mậu Đức có 230 ha lúa, trong đó chủ động nước chỉ được 50% diện tích từ các công trình thủy lợi vừa và nhỏ, chủ yếu là các đập tràn. 50% diện tích còn lại chủ yếu là do nỗ lực từ người dân, tự huy động lực lượng đắp hàng chục phai để lấy nước, nhiều hộ tự bỏ kinh phí để mua đường ống nhựa dẫn nước từ khe suối về ruộng trên 20 ha lúa tại các xứ đồng Kẻ Nóc, Chòm Muộng, Chòm Bỏi, Kẻ Sùng. Bên cạnh đó, Mậu Đức đã triển khai tu sửa nhiều công trình thủy lợi đập dâng, nạo vét các tuyến kênh mương nội đồng.
Bà con Con Cuông đang tranh thủ làm đất.
Tại xã Yên Khê, trên cánh đồng nhiều nơi đang vừa gieo cấy, vừa làm đất, chị Lô Thị Sưa ở bản Tân Hương đang tu sửa bờ ruộng, nói: Làm 2 sào ruộng đất vừa cày bừa xong nhưng trời nắng nên mặt ruộng khô. Chúng tôi đang phải đắp phai ở khe suối, thậm chí dùng gàu để tát nước lên ruộng lấy nước gieo cấy. Dọc khe Nậm Tỳ mặc dù đã được đắp phai tạm, tuy nhiên do lòng khe cạn nước nên không thể dâng để phục vụ gieo cấy cho bản Trung Thành.
Ông Vi Văn Đậu-Chủ tịch UBND xã Yên Khê cho biết: Yên Khê gieo cấy trên 120 ha lúa, trong đó chủ yếu lúa mùa. Hiện đã gieo cấy được trên 70% diện tích còn lại đang thiếu nước. Hệ thống thủy lợi ở Yên Khê chủ yếu phụ thuộc vào các khe suối, tuy nhiên đến thời điểm này các khe suối hầu hết đã cạn. Chỉ còn duy nhất khe nước Mọc đang có nước để phục vụ cho khoảng trên 30 ha lúa của các bản Nưa, bản Pha… Bà con làm guồng quay, đắp chặn khe để dâng nước tưới lúa. Thời điểm này xã đang huy động lực lượng để nạo vét kênh mương Làng Xiềng, kênh bản Pha, kênh Trung Chính, Trung Hương… Đồng thời đặt 2 máy bơm dã chiến ở bản Nưa và bản Tân Hương để đưa nước lên gieo cấy lúa.
Ông Lang Anh Hưng - Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Con Cuông cho hay: Toàn huyện Con Cuông gieo cấy 1.770 ha lúa, trong đó đã gieo cấy được 350 ha lúa hè thu, còn lại là diện tích lúa mùa. Đặc điểm của Con Cuông có địa hình phức tạp, chủ yếu là ruộng bậc thang nên rất khó khăn trong khâu nước tưới. Chưa kể là toàn huyện không có bất cứ hồ đập nào dự trữ nước. Vì vậy, chỉ 50% diện tích lúa của toàn huyện là chủ động được nước tưới bằng các công trình tự chảy vừa và nhỏ, còn lại là thiếu nước vào mùa khô hạn.
Trước thực trạng đó, bằng nhiều giải pháp chống hạn, Con Cuông nỗ lực khắc phục để có nước bà con gieo cấy kịp thời vụ. Trước tiên là huy động lực lượng tập trung nạo vét khơi thông dòng chảy kênh mương. Như nạo vét tuyến kênh mương đập Phà Lài ở Môn Sơn, kênh khe Khì, Na Cọ ở Bình Chuẩn, kênh Khe Hỉa ở Lục Dạ… Chỉ đạo bà con các xã duy tu sửa các bờ vùng bờ thửa để tránh rò rỉ thất thoát nước. Tu sửa và làm mới trên 100 guồng quay lấy nước. Tu sửa và đắp mới trên 200 phai lấy nước ở các khe suối. Huyện có cơ chế chính sách phục vụ nước tưới như: Bằng nguồn kinh phí cấp bù miễn thủy lợi phí, hỗ trợ cán bộ chuyên trách điều hành thủy lợi; tập trung duy tu sửa chữa các công trình thủy lợi ách yếu. Tại các thôn bản đã thành lập được các tổ thủy nông, chủ yếu bà con tự đóng góp kinh phí để hỗ trợ các tổ thủy nông hoạt động, chuẩn bị gần 20 máy bơm dầu dã chiến để phục vụ nước tưới cho sản xuất.
