Cuộc sống hái lượm của 'đôi đũa lệch' trên vùng rừng Nậm Giải

(Baonghean.vn) - Sáng ra, anh chồng 24 tuổi lại dắt chị vợ hơn mình 1 giáp vào rừng hái măng. Họ có một điểm chung là không biết chữ.

Hai vợ chồng Hà Văn Tài và Vi Thị Loan. Ảnh: Hữu Vi
Hai vợ chồng Hà Văn Tài và Vi Thị Loan. Ảnh: Hữu Vi

Trên trục đường chính xuyên qua bản Chà Lấu, xã Nậm Giải, huyện Quế Phong (Nghệ An) có một căn lều nép mình nom tạm bợ tựa chiếc chòi canh nương. Căn lều vắng teo,ẩm thấp tăm tối, bên trong kê 2 chiếc giường. Cái bếp nguội lạnh củi lửa. Trên gác bếp chỏng chơ vài ba chiếc gùi, dụng cụ dùng vận chuyển măng rừng. Chiếc ti vi màn hình lồi, to kềnh càng là gia tài đáng giá nhất trong chiếc lều cỏn con này. 

Dân bản cho biết, đây là nhà ở của cặp vợ chồng Hà Văn Tài và chị Vi Thị Loan. Họ cư ngụ trong căn lều từ đầu năm 2016 khi bắt đầu ra ở riêng. Chị Loan đang tụ tập cùng một đám phụ nữ và trẻ em trong bản ở một ngôi nhà sàn gần đó. Đang ngày mưa, đàn bà con gái nghỉ việc hái măng rừng - “nghề” khả dĩ nhất giúp họ kiếm tiền. Chưa vào năm học mới nên trẻ con cũng chỉ biết ngồi ở nhà. Cánh đàn ông thì tụ tập đâu đó trong bản uống rượu.

"Tổ ấm" của anh chị Vi Thị Loan và người chồng kém mình một giáp. Ảnh: Hồ Phương
"Tổ ấm" của anh chị Vi Thị Loan và người chồng kém mình một giáp. Ảnh: Hồ Phương

Hỏi năm sinh, người phụ nữ có gương mặt khắc khổ lắc đầu nói: “Không biết”. Hỏi bao nhiêu tuổi, chị Loan bảo: “36 hay 37 gì đó. Chồng thì 21 tuổi. Mẹ mình không nhớ năm sinh mình mà” - chị Loan nói.

Chị Loan ở bản Na Pục, anh Tài bản Chảo cùng xã Nậm Giải, huyện Quế Phong, cưới nhau được nửa năm thì cha mẹ cho ra ở riêng. Gia cảnh quá nghèo, tách hộ, cho con sống tự lập là cách hay nhất để giảm áp lực kinh tế gia đình mà họ nghĩ ra. Trước đó vì nợ ngân hàng, bố mẹ chồng đã phải bán đi căn nhà sàn, đất rừng vẫn chưa trả xong. Họ cũng phải ở lều - vẫn theo lời kể của chị Loan.

Phương tiện kiếm sống của vợ chồng anh Tài chị Loan
Phương tiện kiếm sống của vợ chồng anh Tài chị Loan

Hai vợ chồng chưa có giấy hôn thú này dắt nhau đến bản Chà Lấu mượn một mảnh đất của người quen dựng lán ở. Từ đó họ bắt đầu cuộc sống hái lượm. Sáng dậy cả hai vợ chồng mang gùi lên rừng. Chồng trước vợ sau, hai người đi hái măng, hai nấm, rau rừng… Hái tất cả những thứ có thể bán lấy tiền đong gạo. Hai vợ chồng cũng để ý tránh những khu rừng “của họ” - tức rừng phòng hộ để tránh bị phạt tiền. Dựng nhà ở trên đất đi mượn và chẳng hề có một mảnh đất để trồng rừng, cấy lúa. Hái lượm đang là cách mưu sinh duy nhất của anh Tài, chị Loan.

Cặp vợ chồng có một điểm mà họ cho rằng “như nhau” là chưa một ngày đến lớp, nên cũng chẳng ai biết đọc, viết. Họ có một cuốn hộ khẩu, 2 chiếc chứng minh nhân dân. Nhưng không ai biết trên những giấy tờ này ghi gì. Anh Tài có một chiếc điện thoại. Anh nhờ người khác lưu danh bạ. Khi cần gọi ai lại gọi các cô bé, cậu bé biết chữ trong bản đến giúp đỡ. 

Chứng minh nhân dân của
Chứng minh nhân dân của "đôi đũa lệch". Ảnh: Hữu Vi

Theo chứng minh nhân dân, anh Tài sinh năm 1993, chị Loan sinh năm 1981. “Cha mẹ nghèo, không cho đi học” - chị Loan nói.

Anh Tài cho biết bản thân mắc bệnh từ nhỏ nhưng không rõ là bệnh gì. Người Thái gọi là bệnh “lương” (vàng da). Cơ thể yếu ớt, da vàng, bụng chướng. Không làm được những việc nặng nhọc như người khỏe mạnh. Anh chị cũng từng có một đứa con nhưng mất sau khi sinh được hơn một tháng. Cư dân trong bản cho biết gia đình anh Tài, chị Loan thuộc diện nghèo nhất bản Chà Lấu./.

Hồ Phương - Hữu Vi

tin mới

Phụ nữ Thái ở Kỳ Sơn xoay xở giữ nghề truyền thống

Phụ nữ Thái ở Kỳ Sơn xoay xở giữ nghề truyền thống

(Baonghean.vn) - Nghề dệt thổ cẩm ở bản Buộc (xã Bắc Lý, huyện Kỳ Sơn) có từ trăm năm nay. Và ngày nay, phụ nữ Thái ở bản Buộc hàng ngày vẫn cần mẫn bên khung cửi, tìm cách thay đổi mẫu mã, làm ra các sản phẩm mới để thích ứng với thị trường, giữ nghề truyền thống…

Độc đáo chợ phiên Nga My

Độc đáo chợ phiên Nga My

(Baonghean.vn) -Chợ phiên Nga My  (Tương Dương) là một điểm đến hấp dẫn đối với đông đảo du khách trong và ngoài vùng. Bởi đây không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa mà còn là nơi gặp gỡ, giao lưu văn hóa của đồng bào.

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.

Ông Lang Vi Tịnh kể chuyện xưa của dòng họ cho cháu gái của mình. Ảnh Thành Chung

Chuyện về một dòng họ nổi tiếng ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ở  miền núi tỉnh Nghệ An, dòng họ Lang Vi được xem là "danh gia vọng tộc" với 3 đời liền có thành viên giữ chức Tri phủ phủ Tương Dương. Sau Cách mạng Tháng Tám đến nay, dòng họ Lang Vi cũng đã và đang có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.

Điểm tái định cư

Người dân vùng lũ Kỳ Sơn thấp thỏm chờ tái định cư

(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.